استفاده از پستانک یکی از ابزارهای مورد علاقه نوزادان و کودکان است، اما بسیاری از والدین درباره بکارگیری پستانک در کودک خود نگران هستند. در این مقاله از سری مقالات مجله ارتودنسی کلینیک تخصصی دکتر خسروی به بررسی مزایا و معایب استفاده از پستانک در نوزادان و کودکان میپردازیم.
فواید استفاده از پستانک
استفاده از پستانک برای نوزادان و کودکان در برخی موارد می‌تواند مفید باشد. برخی مزایای استفاده از پستانک عبارتند از:
- پستانک می‌تواند به نوزادان و کودکان کمک کند تا آرامش و تسکین بیشتری بدست آورند.
- هنگامی که نوزاد یا کودک نمی‌تواند برای تسکین درد گوش در طول پرواز خمیازه بکشد یا عمل بلعیدن را ناشی از تغییرات هوا را انجام دهد، از این رو مکیدن پستانک می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- استفاده از پستانک می‌تواند به کاهش استرس نوزادان و کودکان کمک کند.
- مکیدن پستانک کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی در نوزادان را هنگام خواب (SIDS) به همراه دارد.
- استفاده از پستانک ممکن است به کودکان کمک کند تا بهتر بخوابند.
- پستانک منجر به حواس پرتی کودک می‌شود. به‌طور مثال در مواقعی مانند تزریقات یا آزمایش خون و بعد از آن.
- استفاده از پستانک می‌تواند در کاهش علاقه کودکان به سوابق بد مانند مکیدن اشیاء غیرسالم یا بریدن ناخن‌ها کمک کند.
مهم است به این نکته توجه کنید که استفاده بلندمدت و بیش از حد از پستانک به مشکلات دندانی و گفتاری و غیره منجر می شود که در ادامه به آن میپردازیم.
معایب استفاده از پستانک
در پاسخ به این سئوال که “چرا توقف استفاده از پستانک مهم است؟ ” باید بگوییم استفاده از پستانک در کودکان همراه با برخی معایب همراه است. مضرات استفاده از پستانک عبارتند از:
- تأخیر در تکلم
- افزایش خطر عفونت گوش میانی
- ایجاد اختلالات گفتاری
- افزایش خطر عفونت‌های دهانی
- ایجاد مشکلات دندانی
- وابستگی به پستانک
تأخیر در تکلم:
استفاده بیش از حد از پستانک ممکن است منجر به تأخیر در توسعه زبانی و تکلم کودک شود. زمانی که کودکان پستانک را مکیده و از ارتباط شفاهی برای بیان خود استفاده نمی‌کنند، ممکن است فرصت‌های آموزش و تقویت مهارت‌های زبانی را از دست بدهند.
اختلالات گفتاری:
استفاده بلندمدت و بیش از حد از پستانک ممکن است به اختلالات گفتاری (الگوی حرکتی دهان و زبان برای تولید صوت‌های گفتاری) منجر شود. این مشکل می‌تواند تأثیر منفی بر روی توسعه صحیح گفتاری کودک داشته باشد.
عفونت‌های دهانی:
استفاده از پستانک برای مدت طولانی و بدون تمیز کردن مناسب می‌تواند منجر به افزایش خطر عفونت‌های دهانی شود. برخی از میکروب‌ها و باکتری‌ها می‌توانند روی پستانک آویزان شده و در صورت تماس با دهان کودک، عفونت را منتقل کنند.
ایجاد مشکلات دندانی:
یکی از مهمترین دلایل منع استفاده از پستانک در نوزاد این است که کاربرد طولانی مدت و چند ساله پستانک با تغییر در موقعیت فک پایین و باز نگه داشتن مداوم دهان می‌تواند الگوی رویشی دندان‌ها را دگرگون کند. این امر با ممانعت از رویش دندانهای جلویی باعث ایجاد فضا بین دندانهای بالا و پایین (Anterior Open Bite) و نیز تنگی قوس دندانی فک بالا می‌شود.
معمولا تا ۳ سالگی هنوز دندانهای شیری به‌طور کامل رویش نیافته‌اند و چنین نمایی کمتر مشهود است؛ پس از آن و در طی دوره دندانی شیری (۳ تا ۶ سالگی) در کودکی که به‌طور ممتد از پستانک استفاده می‌کند به احتمال زیاد مشکلات فوق بروز خواهد کرد.
شرط اساسی در این روند، قطع عادت نامطلوب مکیدن پستانک یا انگشت در کودک است. برای این منظور راهکارهای متفاوتی پیشنهاد شده است که مهمترین آنها مشاوره روانپزشکی و نیز تعبیه دستگاههای ممانعت کننده از مکیدن انگشت بنا به تشخیص متخصص ارتودنسی است.
راهکار قطع عادت مکیدن پستانک یا انگشت
متخصصان ارتودنسی می‌توانند از دستگاههای ممانعت کننده از مکیدن انگشت یا پستانک برای کودکان استفاده کنند. این دستگاه‌ها به عنوان ابزارهایی طراحی شده‌اند که از مکیدن پستانک یا انگشت جلوگیری می‌کنند. این دستگاه‌ها به صورت سفارشی توسط ارتودنتیست برای هر کودک تنظیم و نصب می‌شوند و مدت زمان استفاده از آنها نیز به صورت شخصی‌سازی شده است.
دستگاههای ممانعت کننده از مکیدن انگشت یا پستانک معمولاً شامل قطعاتی هستند که در دهان قرار می‌گیرند و از مکیدن انگشت یا پستانک جلوگیری می‌کنند. این قطعات می‌توانند شامل پنجه‌ها، پارچه‌ها، روکش‌های ضد مکیدن و سایر قطعاتی باشند که به دندان‌ها و دهان متصل می‌شوند. هدف از استفاده از این دستگاه‌ها تقویت عضلات دهان و فک، بهبود رشد صحیح دندان‌ها و جلوگیری از اختلالات ارتودنسی است.
کلینیک ارتودنسی دندان دکتر خسروی با استفاده از به روز ترین روش ها نظیر اروتودنسی نامرئی، ارتودنسی دیمون، ارتودنسی سرامیکی و به کارگیری مجهزترین دستگاه های ارتودنسی روز دنیا به فعالیت میپردازد. متخصصان ما بر اساس شرایط دندان‌ها و نیازهای فردی کودک، نوع مناسبی از دستگاه را تعیین کرده و نصب و تنظیم آن را انجام میدهند.
تعیین وقت برای مشاوره و درمان ارتودنسی از دکتر مهدیه خسروی
شما می توانید در روزهای شنبه از ساعت ۱۳ تا ۱۹ | دوشنبه از ساعت ۱۳ تا ۲۰ | سه شنبه از ساعت ۱۳ تا ۲۰ | چهار شنبه از ساعت ۱۳ تا ۲۰ برای تعیین وقت اقدام کنید.
به اطلاع می رسانیم مطب در روزهای یکشنبه | پنجشنبه و جمعه تعطیل می باشد.
برای تعیین وقت و مشاوره تماس بگیرید:
نکات نهایی استفاده از پستانک در نوزادان و کودکان
در زیر، نکات نهایی برای استفاده از پستانک در نوزادان و کودکان را برایتان فهرست کرده‌ام:
- انتخاب پستانک مناسب: انتخاب پستانکی که به ساختار دهان و فک کودک متناسب باشد مانند پستانک ارتودنسی.
- تمیز کردن منظم پستانک: پیش از استفاده، پستانک را با آب و صابون شستشو داده و پس از آن را خوب شستشو و خشک کنید. این کار به جلوگیری از رشد باکتری‌ها و انتقال عفونت به کودک کمک می‌کند.
- استفاده محدود از پستانک: تلاش کنید استفاده از پستانک را به زمان‌های مشخصی محدود کنید، به خصوص پس از تکمیل شیردهی طبیعی و ورود به مراحل تغذیه مکمل. این کمک می‌کند تا کودک به تدریج از وابستگی به پستانک خارج شود.
- نظارت مستمر: همواره کودک را در حین استفاده از پستانک نظارت کنید. مطمئن شوید که پستانک به درستی در دهان قرار گرفته است و هیچ قسمتی از آن در دهان کودک گیر نکرده است. همچنین، آن را بلافاصله تعویض کنید اگر خراب یا ترک خورده باشد.
- جلوگیری از استفاده از پستانک در هنگام خوابیدن: بهتر است کودکان زیر یک سال را بدون پستانک بخوابانید، زیرا استفاده از پستانک در هنگام خواب ممکن است خطر آسیب دندان‌ها را افزایش دهد و وابستگی را تشدید کند.
- استفاده از روش‌های دیگر برای تسکین درد: اگر کودک درد دهان دارد، از جایگزینی پستانک با روش‌های دیگر مانند ماساژ لثه، آغوش گرفتن استفاده کنید.
اهمیت توجه به این نکات نهایی در استفاده از پستانک به منظور حفظ سلامتی دهان و فک کودکان بسیار مهم است. همچنین، همیشه به نکات و راهنمایی‌های پزشک و متخصصان حوزه بهداشت کودکان توجه کنید و در مورد هرگونه سوال یا نگرانی خود با آنها مشورت کنید.
دکتر مهدیه خسروی – متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت