مکیدن انگشت در کودکان یک رفتار طبیعی است که در اکثر نوزادان و کودکان دیده میشود. این رفتار معمولاً از سن 3 تا 4 ماهگی شروع میشود و تا سن 2 تا 4 سالگی ادامه مییابد. در این مقاله از کلینیک ارتودنسی دکتر مهدیه خسروی به بررسی عوارض مکیدن انگشت در طولانی مدت و علل و راه های درمان آن میپردازیم.
دلیل مکیدن انگشت در کودکان
مکیدن انگشت در کودکان دلایل مختلفی دارد، از جمله:
- تسکین دهنده بودن: مکیدن انگشت یک رفتار خود آرام بخشی است که به کودکان احساس آرامش و امنیت میدهد.
- راهبرد مقابله با استرس: کودکانی که مضطرب یا خسته هستند ممکن است برای مقابله با این احساسات، انگشت خود را بخورند.
- عادت: در برخی موارد، مکیدن انگشت به یک عادت تبدیل میشود که کودک از آن نمیتواند دست بردارد.
مکیدن انگشت در کودکان معمولاً مشکلی ایجاد نمیکند. با این حال، اگر این رفتار بیش از حد ادامه داشته باشد، میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد، از جمله:
عوارض مکیدن انگشت
مکیدن انگشت میتواند باعث فشار غیر طبیعی روی دندانها و فک شود. این فشار میتواند باعث کج شدن، جابهجایی و یا حتی افتادن دندانهای دائمی شود.
کج شدن و جابهجایی دندانها
مکیدن انگشت میتواند باعث فشار غیر طبیعی روی دندانهای جلویی شود. این فشار میتواند باعث کج شدن و جابهجایی دندانها شود. در برخی موارد، این کج شدن و جابهجایی دندانها آنقدر شدید است که نیاز به درمان ارتودنسی دارد.
افتادن دندانها
مکیدن انگشت میتواند باعث فشار بیش از حد روی دندانهای دائمی در حال رشد شود. این فشار میتواند باعث افتادن دندانهای دائمی شود.
رشد نامناسب فک
مکیدن انگشت میتواند باعث رشد نامناسب فک شود. این رشد نامناسب میتواند باعث مشکلاتی در جویدن، صحبت کردن و ظاهر فرد شود.
انواع مشکلات دندانی ناشی از مکیدن انگشت
مکیدن انگشت میتواند باعث انواع مختلفی از مشکلات دندانی شود، از جمله:
- اِوپِن بایت: در این وضعیت، دندانهای جلویی بالا و پایین به طور کامل روی هم قرار نمیگیرند.
- اُور بایت: در این وضعیت، دندانهای جلویی بالا بیش از حد روی دندانهای جلویی پایین قرار میگیرند.
- کِیِک بایت: در این وضعیت، دندانهای جلویی بالا به سمت داخل متمایل میشوند.
- کروی شدن دندانها: مکیدن انگشت میتواند باعث کروی شدن دندانها شود.
- افتادگی دندانها: مکیدن انگشت میتواند باعث افتادگی دندانها شود.
درمان ارتودنسی برای مشکلات دندانی ناشی از مکیدن انگشت
درمان ارتودنسی مشکلات دندانی ناشی از مکیدن انگشت به سن کودک، شدت ناهنجاری و علت ایجاد آن بستگی دارد.
- در کودکان زیر 4 سال، معمولاً با ترک مکیدن انگشت، مشکلات دندانی به خودی خود برطرف میشوند. با این حال، در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی باشد.
- در کودکان بالای 4 سال، ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی برای اصلاح مشکلات دندانی ناشی از مکیدن انگشت باشد.
درمان ارتودنسی ثابت یا متحرک، مشکلات دندانی ناشی از مکیدن انگشت معمولاً شامل استفاده از بریسها یا سایر دستگاههای ارتودنسی برای حرکت دندانها و فکها است.
انواع مختلف درمان ارتودنسی برای مشکلات دندانی ناشی از مکیدن انگشت عبارتند از:
- بریسهای فلزی: بریسهای فلزی رایجترین نوع بریس هستند. این بریسها از سیمهای فلزی و براکتهای سرامیکی یا فلزی تشکیل شدهاند.
- بریسهای شفاف: بریسهای شفاف از مواد شفاف مانند پلاستیک یا سیم ساخته میشوند. این بریسها کمتر از بریسهای فلزی قابل مشاهده هستند.
- ارتودنسی نامرئی: ارتودنسی نامرئی از براکتهای سرامیکی یا پلاستیکی کوچکی استفاده میکند که روی دندانها چسبانده میشوند. این براکتها بسیار کوچک هستند و به راحتی قابل مشاهده نیستند.
درمان ارتودنسی مشکلات دندانی ناشی از مکیدن انگشت معمولاً چند سال طول میکشد.
هزینه درمان ارتودنسی
هزینه ارتودنسی بسته به نوع بریسها یا دستگاههای ارتودنسی مورد استفاده، شدت ناهنجاری و مدت زمان درمان متفاوت است.
اِوپِن بایت:
در دندانپزشکی، اِوپِن (open bite) به وضعیتی گفته میشود که در آن دندانهای جلویی بالا و پایین به طور کامل روی هم قرار نمیگیرند. در این وضعیت، یک شکاف یا فاصله بین دندانهای جلویی وجود دارد.
اِوپِن بایت میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- مکیدن انگشت: مکیدن انگشت در کودکان یک رفتار طبیعی است که در اکثر نوزادان و کودکان دیده میشود. این رفتار معمولاً از سن 3 تا 4 ماهگی شروع میشود و تا سن 2 تا 4 سالگی ادامه مییابد. با این حال، اگر این رفتار بیش از حد ادامه داشته باشد، میتواند باعث ایجاد اِوپِن بایت شود.
- عادات دهانی دیگر: عادات دهانی دیگر مانند فشار دادن زبان به دندانها یا استفاده از پستانک نیز میتوانند باعث ایجاد اِوپِن بایت شوند.
- ناهنجاریهای فکی: ناهنجاریهای فکی مانند پیشروی فک پایین یا عقب ماندگی فک بالا نیز میتوانند باعث ایجاد اِوپِن بایت شوند.
- آسیبهای دهان و دندان: آسیبهای دهان و دندان مانند ضربه به فک نیز میتوانند باعث ایجاد اِوپِن بایت شوند.
اِوپِن بایت میتواند مشکلات مختلفی را ایجاد کند، از جمله:
- مشکلات در جویدن: اِوپِن بایت میتواند باعث مشکلاتی در جویدن غذا شود.
- مشکلات در گفتار: اِوپِن بایت میتواند باعث مشکلاتی در گفتار شود.
- مشکلات زیبایی شناختی: اِوپِن بایت میتواند باعث مشکلات زیبایی شناختی شود.
اُور بایت:
اُور بایت (overbite) به وضعیتی گفته میشود که در آن دندانهای جلویی بالا بیش از حد روی دندانهای جلویی پایین قرار میگیرند. در این وضعیت، فاصله بین دندانهای جلویی بالا و پایین کمتر از حد طبیعی است.
اُور بایت میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- مکیدن انگشت: مکیدن انگشت در کودکان یک رفتار طبیعی است که در اکثر نوزادان و کودکان دیده میشود. این رفتار معمولاً از سن 3 تا 4 ماهگی شروع میشود و تا سن 2 تا 4 سالگی ادامه مییابد. با این حال، اگر این رفتار بیش از حد ادامه داشته باشد، میتواند باعث ایجاد اُور بایت شود.
- عادات دهانی دیگر: عادات دهانی دیگر مانند فشار دادن زبان به دندانها یا استفاده از پستانک نیز میتوانند باعث ایجاد اُور بایت شوند.
- ناهنجاریهای فکی: ناهنجاریهای فکی مانند پیشروی فک بالا یا عقب ماندگی فک پایین نیز میتوانند باعث ایجاد اُور بایت شوند.
- آسیبهای دهان و دندان: آسیبهای دهان و دندان مانند ضربه به فک نیز میتوانند باعث ایجاد اُور بایت شوند.
اُور بایت میتواند مشکلات مختلفی را ایجاد کند، از جمله:
- مشکلات در جویدن: اُور بایت میتواند باعث مشکلاتی در جویدن غذا شود.
- مشکلات در گفتار: اُور بایت میتواند باعث مشکلاتی در گفتار شود.
- مشکلات زیبایی شناختی: اُور بایت میتواند باعث مشکلات زیبایی شناختی شود.
درمان اُور بایت به علت ایجاد آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی باشد. در موارد دیگر، ممکن است نیاز به جراحی فک باشد.
اگر اُور بایت دارید، بهتر است بهترین متخصص ارتودنسی را پیدا کرده و با او مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای شما تعیین شود.
انواع اُور بایت
اُور بایت میتواند به انواع مختلفی تقسیم شود، از جمله:
- اُور بایت ساده: در این نوع اُور بایت، فقط دندانهای جلویی بالا بیش از حد روی دندانهای جلویی پایین قرار میگیرند.
- اُور بایت عمیق: در این نوع اُور بایت، دندانهای جلویی بالا بیش از حد عمیق روی دندانهای جلویی پایین قرار میگیرند.
- اُور بایت پیشرونده: در این نوع اُور بایت، فک بالا بیش از حد به جلو رشد میکند.
- اُور بایت عقب مانده: در این نوع اُور بایت، فک پایین بیش از حد به عقب رشد میکند.
درمان اُور بایت
درمان اُور بایت به علت ایجاد آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی باشد. در موارد دیگر، ممکن است نیاز به جراحی فک باشد.
درمان ارتودنسی برای اُور بایت
در درمان ارتودنسی برای اُور بایت، از بریسها یا سایر دستگاههای ارتودنسی ثابت یا متحرک برای حرکت دندانها و فکها استفاده میشود.
راههای پیشگیری از مشکلات دندانی ناشی از مکیدن انگشت
بهترین راه برای پیشگیری از مشکلات دندانی ناشی از مکیدن انگشت، ترک این عادت در سنین پایین است. اگر کودک شما انگشت خود را میمکد، بهتر است با یک دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مشورت کنید. این متخصصان میتوانند به شما کمک کنند تا راهکارهایی برای ترک مکیدن انگشت کودک خود پیدا کنید.
در اینجا چند نکته برای کمک به کودک برای ترک مکیدن انگشت آورده شده است:
- صبر داشته باشید: ترک مکیدن انگشت یک فرآیند زمانبر است.
- به کودک خود توجه و محبت کنید: توجه و محبت شما به کودک کمک میکند تا احساس امنیت کند و نیاز به مکیدن انگشت را کمتر احساس کند.
- از عوامل حواسپرتی استفاده کنید: هنگامی که کودک شما در حال مکیدن انگشت است، سعی کنید با ارائه یک فعالیت یا اسباببازی سرگرمکننده، حواس او را پرت کنید.
- از ابزارهای کمکی استفاده کنید: برخی از ابزارها مانند دستکشهای مکیدن انگشت یا بریسهای ارتودنسی میتوانند به کودک شما کمک کنند تا از مکیدن انگشت خودداری کند.
اگر کودک شما بیش از 4 سال سن دارد و هنوز هم انگشت خود را میمکد، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
چرا مکیدن انگشت مضر است؟
مکیدن انگشت در کودکان معمولاً مشکلی ایجاد نمیکند. با این حال، اگر این رفتار بیش از حد ادامه داشته باشد، میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد، از جمله:
- مشکلات دندانی: مکیدن انگشت میتواند باعث کج شدن، جابهجایی و یا حتی افتادن دندانهای دائمی شود.
- تغییر شکل فک: مکیدن انگشت میتواند باعث تغییر شکل فک و صورت شود.
- مشکلات گفتاری: در برخی موارد، مکیدن انگشت میتواند باعث مشکلات گفتاری شود.
مشکلات دندانی
مکیدن انگشت میتواند باعث فشار غیر طبیعی روی دندانها و فک شود. این فشار میتواند باعث کج شدن، جابهجایی و یا حتی افتادن دندانهای دائمی شود.
تغییر شکل فک
مکیدن انگشت میتواند باعث تغییر شکل فک و صورت شود. این تغییر شکل میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در جویدن، صحبت کردن و ظاهر فرد شود.
مشکلات گفتاری
در برخی موارد، مکیدن انگشت میتواند باعث مشکلات گفتاری شود. این مشکلات میتواند شامل ناتوانی در تلفظ صداهای خاص باشد.
نتیجهگیری
مکیدن انگشت یک رفتار طبیعی است که در اکثر نوزادان و کودکان دیده میشود. با این حال، اگر این رفتار بیش از حد ادامه داشته باشد، میتواند باعث ایجاد مشکلات دندانی شود. در صورت مشاهده هرگونه ناهنجاری در دندانهای کودک خود، با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مشورت کنید.
دکتر مهدیه خسروی – متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت