ارتودنسی ثابت یکی از روشهای محبوب و موثر برای درمان ناهنجاریهای دندانی و فکی است. این نوع ارتودنسی شامل استفاده از ابزارهای ثابت و غیرقابل جابجایی است که به دندانها و فک کمک میکنند تا در موقعیت صحیح قرار گیرند. در این مقاله، به بررسی انواع ارتودنسی ثابت، مزایا و معایب هر کدام، و کاربردهای آنها میپردازیم.
بررسی انواع ارتودنسی ثابت
۱. ارتودنسی ثابت فلزی
ارتودنسی ثابت فلزی یکی از قدیمیترین و رایجترین انواع ارتودنسی است. این نوع ارتودنسی از براکتها و سیمهای فلزی ساخته شده است که به دندانها متصل میشوند.
مزایا
– قدرت و دوام بالا: براکتهای فلزی بسیار مقاوم هستند و میتوانند فشارهای مختلف را تحمل کنند.
– هزینه کمتر: ارتودنسی فلزی معمولاً ارزانتر از سایر انواع ارتودنسی است.
– اثرگذاری سریع: این نوع ارتودنسی معمولاً سریعتر از انواع دیگر نتایج را نشان میدهد.
معایب
– ظاهر غیرجذاب: براکتهای فلزی قابل مشاهده هستند و ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشند.
– احساس ناراحتی: براکتها و سیمهای فلزی ممکن است باعث سایش و تحریک لثه و بافتهای دهان شوند.
۲. ارتودنسی ثابت سرامیکی
یکی از انواع ارتودنسی ثابت، ارتودنسی ثابت سرامیکی است که از براکتهای سرامیکی شفاف یا همرنگ دندان استفاده میشود و ظاهر آنها کمتر جلب توجه میکند.
مزایا
– ظاهر زیباتر: براکتهای سرامیکی کمتر قابل مشاهده هستند و از نظر زیباییشناختی جذابترند.
– اثرگذاری مشابه: این نوع ارتودنسی همانند ارتودنسی فلزی کارایی دارد.
معایب
– هزینه بالاتر: ارتودنسی سرامیکی معمولاً گرانتر از ارتودنسی فلزی است.
– حساسیت بیشتر: براکتهای سرامیکی شکنندهتر هستند و ممکن است نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشند.
۳. ارتودنسی ثابت دیمون (Damon)
سیستم دیمون یکی از نوآورانهترین روشهای ارتودنسی است که از براکتهای خود-لیگاتور استفاده میکند. این براکتها دارای مکانیزم قفلخودکار هستند و نیازی به استفاده از الاستیکها ندارند.
مزایا
– کاهش مدت درمان: سیستم دیمون میتواند مدت زمان درمان را کاهش دهد.
– راحتی بیشتر: فشار کمتری به دندانها وارد میکند و ناراحتی کمتری ایجاد میکند.
– کاهش نیاز به کشیدن دندان: در بسیاری از موارد نیاز به کشیدن دندانها کاهش مییابد.
معایب
– هزینه بالا: این نوع ارتودنسی معمولاً هزینه بالاتری دارد.
– دسترسی محدود: در برخی مناطق ممکن است این سیستم به راحتی در دسترس نباشد.
۴. ارتودنسی ثابت زبانی (لینگوال)
ارتودنسی زبانی یا لینگوال از براکتهایی استفاده میکند که به پشت دندانها متصل میشوند و از جلو دیده نمیشوند.
مزایا
– ظاهر نامرئی: براکتهای لینگوال کاملاً از دید پنهان هستند و به همین دلیل از نظر زیباییشناختی بسیار جذاباند.
– کارایی مشابه: این نوع ارتودنسی همانند سایر انواع ارتودنسی ثابت عمل میکند.
معایب
– هزینه بالا: ارتودنسی لینگوال هزینه بیشتری نسبت به سایر انواع دارد.
– احساس ناراحتی: براکتهای پشتی ممکن است در ابتدا باعث تحریک زبان و ناراحتی شوند.
۵. ارتودنسی ثابت شفاف
یکی دیگر از انواع ارتودنسی ثابت، ارتودنسی شفاف شامل استفاده از الاینرهای پلاستیکی شفاف است که به مرور زمان دندانها را به موقعیت صحیح هدایت میکنند. این الاینرها قابل جابجایی هستند اما برای اثرگذاری بهتر باید به مدت مشخصی در طول روز استفاده شوند.
مزایا
– ظاهر زیباتر: الاینرهای شفاف تقریباً نامرئی هستند.
– قابل جابجایی: الاینرها را میتوان برای غذا خوردن و تمیز کردن دندانها جدا کرد.
معایب
– هزینه بالا: این نوع ارتودنسی هزینه بیشتری دارد.
– نیاز به تعهد بیمار: برای اینکه این روش موثر باشد، بیمار باید الاینرها را به مدت معینی در روز استفاده کند.
مراحل انجام انواع ارتودنسی ثابت
1. مشاوره اولیه و ارزیابی
در این مرحله، ارتودنتیست موارد زیر را بررسی میکند.
2. برنامهریزی درمان
در این مرحله، ارتودنتیست بر اساس نیازهای بیمار، نوع مناسب ارتودنسی (فلزی، سرامیکی، دیمون، لینگوال) را انتخاب میکند.
3. قرار دادن براکتها و سیمها
این مرحله شامل:
– چسباندن براکتها: براکتها با استفاده از چسبهای مخصوص به دندانها متصل میشوند.
– نصب سیمها: سیمهای ارتودنسی از داخل براکتها عبور داده میشوند و با استفاده از الاستیکها یا مکانیزمهای خود-لیگاتور ثابت میشوند.
4. تنظیمات دورهای
در طول درمان، بیمار باید به طور منظم به ارتودنتیست مراجعه کند تا سیمها به مرور زمان تنظیم میشوند تا فشار مورد نیاز برای حرکت دندانها ایجاد شود و در صورت نیاز، الاستیکها تعویض میشوند. ارتودنتیست پیشرفت درمان را ارزیابی میکند و در صورت نیاز تغییراتی در طرح درمان ایجاد میکند.
5. برداشتن براکتها
پس از تکمیل درمان براکتها و سیمها به آرامی از دندانها جدا میشوند. دندانها تمیز و پولیش میشوند تا بقایای چسب از بین برود.
6. استفاده از ریتینر
برای تثبیت نتایج درمان ریتینرها (ثابت یا متحرک) به دندانها متصل میشوند تا دندانها در موقعیت جدید خود باقی بمانند. بیمار باید به دستورالعملهای ارتودنتیست در مورد مدت زمان و نحوه استفاده از ریتینر پایبند باشد.
نتیجهگیری
ارتودنسی ثابت یکی از روشهای موثر برای اصلاح ناهنجاریهای دندانی و فکی است. هر کدام از انواع ارتودنسی ثابت دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و انتخاب نوع مناسب بستگی به نیازها و ترجیحات فرد دارد. مشاوره با یک متخصص ارتودنسی میتواند به انتخاب بهترین گزینه کمک کند.
تعیین وقت مشاوره رایگان درمان ارتودنسی از دکتر مهدیه خسروی
دکتر مهدیه خسروی – متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت