دندان خرگوشی یک مشکل دندانی شایع است که میتواند مشکلات مختلفی ایجاد کند، از جمله مشکلات زیبایی، گفتاری و دندانی. در گذشته، درمان دندان خرگوشی معمولاً با جراحی انجام میشد اما در سالهای اخیر، روشهای جدید و کم تهاجمی تری برای درمان دندان خرگوشی نیز ابداع شده است. حال دندان خرگوشی چیست و چه عوارضی دارد؟ علت ایجاد دندان خرگوشی چیست؟ بهترین روش برای درمان دندان خرگوشی چیست؟ در این مقاله از کلینیک ارتودنسی دکتر خسروی، به تمام این سئوالات پاسخ میدهیم و به بررسی روشهای جدید و بدون جراحی درمان دندان خرگوشی میپردازیم تا شما بتوانید بهترین روش را برای خود انتخاب کنید.
دندان خرگوشی چیست؟
دندان خرگوشی، که به آن همچنین Buck Teeth نیز گفته میشود، یک وضعیت اوربایت-Overbite دندانی است که در آن دندانهای جلوی فک بالا بسیار جلوتر از دندانهای جلوی فک پایین قرار میگیرند. این عبارت بیشتر به شکل و ظاهر دندانها اشاره دارد تا به هر نوع خطا یا مشکل خاص پزشکی.
اصطلاح “دندان خرگوشی” به دلیل شباهت دندانهای جلویی فرد با دندان های خرگوش به وجود آمده است. دندان های خرگوشی میتوانند به صورت طبیعی در برخی از افراد بزرگ شوند، اما در برخی موارد نیاز به تداخل درمانی وجود دارد. در صورتی که دندان خرگوشی یک فرد به حدی شدید باشد که منجر به مشکلات زیبایی، مشکلات گفتاری یا مشکلات عملکردی دهانی شود، میتوان از راهکارهای درمانی متنوعی استفاده کرد. این راهکارها شامل استفاده از درمان های تهاجمی و غیرتهاجمی مانند ارتودنسی دندان است که در ادامه به آن میپردازیم.
علت به وجود آمدن دندان خرگوشی
علل دندان خرگوشی عبارتند از:
- ژنتیک: اصلیترین دلیل ایجاد دندانهای خرگوشی ژنتیک است. اگر یکی از والدین یا اعضای خانواده شما دندان خرگوشی داشته باشد، احتمال اینکه شما نیز دندان خرگوشی داشته باشید بیشتر است.
- رشد غیرطبیعی فک: رشد غیرطبیعی فک میتواند باعث شود که دندانها به طور نامناسبی رشد کنند. اگر فک بالا بیشتر از فک پایین رشد کند باعث شود که دندانهای جلویی فک بالا بیش از حد به سمت جلو رشد کنند و بیرون زده به نظر بیایند.
- عادات دهانی نامناسب: عادات دهانی نامناسب مانند مکیدن انگشت، استفاده از پستانک و جویدن ناخن میتوانند باعث رشد غیرطبیعی دندانها شوند. عادت مکیدن انگشت در دوران کودکی میتواند باعث شود که فک بالا به سمت جلو رشد کند. استفاده از پستانک نیز میتواند همین مشکل را ایجاد کند. جویدن ناخن نیز میتواند باعث کج شدن دندانها شود. البته اگر مکیدن انگشت یا پستانک تا قبل از ۴ سالگی برطرف شود معموملا اثر خیلی زیادی روی شکل فک ها ندارد.
در برخی موارد، دندان خرگوشی میتواند ناشی از بیماریها یا شرایط پزشکی خاصی باشد. به عنوان مثال، اختلالات رشد، مانند سندرم پیر رابین، میتواند باعث دندان خرگوشی شود.
آیا داشتن دندان خرگوشی عوارض دارد؟
بله، داشتن دندان خرگوشی میتواند عوارض مختلفی داشته باشد، از جمله:
- مشکلات زیبایی: دندان خرگوشی میتواند ظاهر فرد را تحت تأثیر قرار دهد. برخی افراد ممکن است احساس کنند که دندان خرگوشی آنها باعث میشود که جذابیت ظاهری آنها کاهش یابد.
- مشکلات گفتاری: دندان خرگوشی میتواند باعث اختلال در گفتار شود. دندانهای جلویی فک بالا که بیش از حد به سمت جلو رشد کردهاند، میتوانند جلوی عبور هوا را بگیرند و باعث اختلال در گفتار شوند.
- مشکلات دندانی: دندان خرگوشی میتواند باعث پوسیدگی دندان، بیماری لثه و مشکلات جویدن شود. دندانهای جلویی فک بالا که بیش از حد به سمت جلو رشد کردهاند، بیشتر در معرض پوسیدگی دندان و بیماری لثه قرار دارند. همچنین، این دندانها ممکن است برای جویدن غذا به طور موثر مناسب نباشند.
- مشکلات فک و صورت: در برخی موارد، دندان خرگوشی میتواند باعث مشکلات جدیتری مانند مشکلات فک و صورت شود. به عنوان مثال، دندان خرگوشی میتواند باعث شود که فک پایین به طور نامناسب رشد کند. این میتواند باعث مشکلاتی در جویدن و صحبت کردن شود.
حال اگر نگران عوارض دندان خرگوشی هستید، باید بدانید که امکان اصلاح دندان های خرگوشی به روش های مختلفی وجود دارد که انتخاب روش مناسب به عوامل مختلفی مانند شدت مشکل، سن بیمار و ترجیحات شما بستگی دارد.
روشهای درمان دندان خرگوشی
روشهای مختلفی برای درمان دندان خرگوشی وجود دارد که عبارتند از:
- ارتودنسی دندان: ارتودنسی از براکتها و سیمها برای حرکت دندانها به موقعیت مناسب استفاده میکند. ارتودنسی معمولاً روشی موثر برای اصلاح دندانهای خرگوشی است، اما ممکن است زمانبر باشد.
- جراحی دندان: جراحی در برخی موارد برای اصلاح فک های جلو زده استفاده میشود. جراحی معمولاً زمانی انجام میشود که دندانها به طور قابل توجهی بیرون زده باشند یا زمانی که ارتودنسی موفقیتآمیز نباشد.
درمان دندان خرگوشی با ارتودنسی
ارتودنسی دندان خرگوشی چگونه است؟ در جواب این سئوال باید بگوییم ارتودنسی دندان خرگوشی یک روش درمانی برای اصلاح دندانهای جلویی فک بالا است که بیش از حد به سمت جلو رشد کردهاند. همانطور که گفتیم در این روش، از براکتها و سیمها برای حرکت دندانها به موقعیت مناسب استفاده میشود. درمان این دندان ها با استفاده از ارتودنسی معمولاً برای کودکانی که فک آنها هنوز در حال رشد است، توصیه میشود. در این صورت، درمان ارتودنسی معمولاً سریعتر و آسانتر است.
برخی از مزایای ارتودنسی دندان خرگوشی عبارتند از:
- ارتودنسی یک روش موثر برای اصلاح دندان است.
- نتایج درمان ارتودنسی معمولاً دائمی است.
- ارتودنسی یک روش قابل تنظیم است. اگر بعد از درمان، نیاز به تغییراتی در موقعیت دندانها باشد، میتوان سیمها را تنظیم کرد.
انواع براکتهای ارتودنسی که برای درمان دندان خرگوشی استفاده میشوند:
- براکتهای فلزی سنتی: در این روش از ارتودنسی ثابت از براکت های فلزی استفاده میشود که این براکتها از فلز ساخته شده و به دندانها چسبانده میشوند.
- براکتهای سرامیکی: در روش ارتودنسی سرامیکی از براکت های سرامیکی استفاده میشود که این براکتها از مواد سرامیکی ساخته شده اند و رنگ آنها با رنگ دندانها مطابقت دارد.
- براکتهای لینگوال: در روش ارتودنسی لینگوال از براکت های لینگوال استفاده میشود که این براکتها پشت دندانها قرار میگیرند و قابل مشاهده نیستند.
نوع براکتی که برای شما استفاده میشود، به ترجیحات شخصی شما و توصیه متخصص ارتودنسی بستگی دارد.
مراحل ارتودنسی دندان خرگوشی عبارتند از:
- ویزیت اولیه: در ویزیت اولیه، متخصص ارتودنسی وضعیت دندانها و فک شما را معاینه میکند. دندانپزشک ممکن است از شما بخواهد که عکسهای اشعه ایکس و قالبهای دندانی تهیه کنید.
- طراحی درمان: متخصص ارتودنسی بر اساس معاینه اولیه، طرح درمان را برای شما طراحی میکند. این طرح شامل نوع براکتها، سیمها و مدت زمان درمان است.
- نصب براکتها: در این مرحله، براکتها به دندانهای شما چسبانده میشوند. این کار معمولاً با بیحسی موضعی انجام میشود.
- ویزیتهای منظم: بعد از نصب براکتها، باید به طور منظم به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. در این ویزیتها، سیمها تنظیم میشوند تا دندانها به تدریج به موقعیت مناسب حرکت کنند.
- جدا کردن براکتها: پس از اینکه دندانها به موقعیت مناسب رسیدند، براکتها از دندانها جدا میشوند.
پس از اتمام درمان ارتودنسی، باید از ریتینرها استفاده کنید تا از عود مشکل جلوگیری کنید. ریتینرها وسیلههایی هستند که به نگه داشتن دندانها در موقعیت مناسب کمک میکنند. مدت زمان درمان ارتودنسی دندان خرگوشی معمولاً بین ۱ تا ۲ سال است. این مدت زمان به شدت مشکل بستگی دارد.
هزینه ارتودنسی دندان خرگوشی چقدر است؟
هزینه ارتودنسی دندان خرگوشی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع براکتهای مورد استفاده، مدت زمان درمان، شدت مشکل و شهر یا منطقهای که در آن زندگی میکنید
براکتهای فلزی سنتی ارزان ترین گزینه هستند. براکتهای سرامیکی و لینگوال گرانتر هستند. مدت زمان درمان ارتودنسی دندان خرگوشی معمولاً بین 1 تا 3 سال است. هر چه مدت زمان درمان بیشتر باشد، هزینه آن نیز بیشتر خواهد بود. شدت مشکل نیز بر هزینه ارتودنسی تأثیر میگذارد. اگر مشکل دندان خرگوشی شما شدید باشد، هزینه درمان نیز بیشتر خواهد بود.
دکتر مهدیه خسروی – متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت