زرد شدن دندان: علت، درمان و پیشگیری
داشتن دندانهای سفید و درخشان یکی از عوامل مهم زیبایی ظاهری افراد است. با این حال، عوامل مختلفی میتوانند باعث زرد شدن دندان ها شوند که این مشکل با کاهش اعتماد به نفس افراد رابطه مستقیم دارد. حال زردی دندان نشانه چیست؟ درمان قطعی زردی دندان چیست؟ آیا میتوان زردی دندان را در خانه درمان کرد؟ رفع زردی دندان در یک روز ممکن است؟ تمام این سئوالات امروز پاسخ داده میشود. با این مقاله از کلینیک ارتودنسی دکتر خسروی همراه باشید تا به بررسی علت زرد شدن دندان ها، راه های درمان آن و همچنین راه های پیشگیری از زردی دندان بپردازیم.
علت زرد شدن دندان چیست؟
زرد شدن دندان میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:
- جرم دندان: جرم دندان یک لایه چسبناک و تیره رنگ است که بر روی دندانها تشکیل میشود. این جرم میتواند حاوی باکتریها و مواد غذایی باشد که میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند.
- رژیم غذایی: مصرف برخی از غذاها و نوشیدنیها مانند قهوه، چای، نوشابه، میوههای تیره رنگ و سبزیجات با برگ سبز میتواند باعث زرد شدن دندانها شود. این مواد غذایی حاوی رنگدانههایی هستند که میتوانند به دندانها بچسبند و باعث تغییر رنگ آنها شوند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن یکی از دلایل اصلی زرد شدن دندانها است. دود سیگار حاوی مواد شیمیایی است که میتوانند به دندانها آسیب برسانند و باعث تغییر رنگ آنها شوند.
- مصرف برخی داروها: برخی از داروها مانند آنتیبیوتیکها میتوانند باعث زرد شدن دندانها شوند.
- صدمات دندانی: آسیب دیدگی دندانها مانند ضربه خوردن یا پر کردن دندان میتواند باعث تغییر رنگ آنها شود.
- ژنتیک: ژنتیک نیز میتواند در تغییر رنگ دندانها نقش داشته باشد. برخی از افراد به طور طبیعی دندانهای تیرهتری دارند.
در برخی موارد، زردی دندان میتواند نشانهی یک بیماری زمینهای باشد. به عنوان مثال، زردی دندان میتواند نشانهی بیماریهای کلیوی، کبد یا لثه باشد. اگر زردی دندان شما شدید است یا همراه با علائم دیگری مانند درد، خونریزی یا تورم لثه است، باید به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید.
زرد شدن دندان مصنوعی
دندان مصنوعی نیز مانند دندان طبیعی میتواند دچار زردی شود. دلایل زرد شدن دندان مصنوعی مشابه دلایل زرد شدن دندان طبیعی است، اما مصرف برخی نوشیدنیهای رنگی مانند قهوه، چای و نوشابه از مهمترین دلایل زردی دندان های مصنوعی میباشند زیرا جنس پروتز دندان مصنوعی به سرعت رنگدانه های مواد غذایی را به خود جذب میکند.
زرد شدن دندان روکش شده
انواع روکش دندان، که به طور عمومی به عنوان کامپوزیت (Composite) نیز شناخته میشوند، میتوانند در طول زمان زرد شوند. دندانهای روکش شده ممکن است به رنگهای مواد غذایی و نوشیدنیها (مانند قهوه، چای، سیگار و غیره) حساس باشند و این رنگها ممکن است به طور تدریجی درون کامپوزیت جذب شوند و آن را زرد کنند. همچنین استفاده روزانه از دندانها باعث خوردگی و فرسایش طبیعی آنها میشود. این فرسایش ممکن است باعث روشن شدن لایه بالایی کامپوزیت شود و لایههای داخلی تیره تر آشکار شوند، که ظاهر زردی به دنبال خواهد داشت.
زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی
زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی ثابت یا متحرک میتواند دلایل مختلفی داشته باشد اما یکی از دلایل اصلی زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. بریسها و سایر ابزارهای ارتودنسی میتوانند باعث تجمع پلاک و جرم دندان شوند. اگر به طور منظم دندانهای خود را مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، این پلاک و جرم میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند.
اگر دندانهای شما در دوره درمان ارتودنسی دچار زردی شدند، حتما به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید. در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد که بریسها یا سایر ابزارهای ارتودنسی شما تعویض شوند. این امر معمولاً در صورتی اتفاق میافتد که بریسها یا سایر ابزارهای ارتودنسی شما دچار آسیب جدی شده باشند یا تغییر رنگ آنها غیر قابل برگشت باشد.
زرد شدن دندان در بارداری
برخی از دلایل زردی دندان در بارداری عبارتند از:
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران بارداری میتواند باعث افزایش تولید بزاق شود. بزاق میتواند باعث رقیق شدن بزاق و در نتیجه تجمع پلاک و جرم روی دندانها شود. این پلاک و جرم میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند.
- افزایش اشتها: اشتهای زنان در دوران بارداری معمولاً افزایش مییابد. این امر میتواند باعث مصرف بیشتر غذاهای و نوشیدنیهای رنگی شود. این غذاها و نوشیدنیها میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند.
- استفراغ ناشی از ویار صبحگاهی: استفراغ ناشی از ویار صبحگاهی میتواند باعث تماس اسید معده با دندانها شود. این اسید میتواند به مینا دندان آسیب برساند و باعث تغییر رنگ آن شود.
زرد شدن دندان بعد از عصب کشی
زرد شدن دندان بعد از عصب کشی میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. اما شایعترین دلیل زرد شدن دندان بعد از عصب کشی ترشح هموگلوبین-Hemoglobin از ریشه دندان است. هنگامی که دندان عصب کشی میشود، ریشه دندان از خونریزی متوقف میشود. با این حال، ممکن است مقداری هموگلوبین از ریشه دندان ترشح شود. هموگلوبین یک پروتئین است که میتواند باعث ایجاد رنگدانهای به نام ملانین شود. این ملانین میتواند باعث زرد شدن دندانها شود. همچنین دندانهای عصب کشی شده ممکن است بیشتر مستعد تجمع پلاک و جرم دندان باشند. این پلاک و جرم میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند.
زرد شدن دندان کودکان و نوجوانان
علت زرد شدن ناگهانی دندان کودکان و نوجوانان میتواند شامل تمام دلایل مختلفی که در بالا ذکر شده اند باشد از جمله:
- مصرف داروها: برخی از داروها مانند آنتیبیوتیکها میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند. این داروها میتوانند به مینا دندان آسیب برسانند و باعث تغییر رنگ آن شوند.
- آسیب دیدگی دندان: آسیب دیدگی دندانها مانند ضربه خوردن یا پر کردن دندان میتواند باعث تغییر رنگ آنها شود. در برخی موارد، این آسیبها میتوانند باعث ایجاد لکههای دائمی روی دندانها شوند.
- بیماریهای زمینهای: برخی از بیماریهای زمینهای مانند بیماری کبد، بیماری کلیه و سندرم ویتیلیگو میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند. این بیماریها میتوانند باعث شوند که دندانها به طور طبیعی تیرهتر شوند یا لکههایی روی آنها ایجاد شود.
- فاکتورهای ژنتیکی: برخی از افراد به طور طبیعی دندانهای تیرهتری دارند. این امر به دلیل ژنتیک است.
علت زرد شدن دندان در طب سنتی چیست؟
در طب سنتی، زرد شدن دندان به عوامل مختلفی نسبت داده میشود که مهم ترین این عوامل مزاج افراد است. در طب سنتی، هر فرد دارای چهار مزاج اصلی است که عبارتند از: صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی. افرادی که دارای مزاج صفراوی هستند، معمولاً پوست و موی تیره تری دارند و دندانهای آنها نیز به طور طبیعی تیره تر است.
چگونه زردی دندان را از بین ببریم؟
انواع راه های رفع زردی دندان و روش های رفع زردی دندان برای داشتن دندان های سفید وجود دارد مانند جرم گیری دندان، سفید کردن دندان با مواد شیمیایی، سفید کردن دندان با لیزر و همیچنین روش های رفع زردی دندان با روش خانگی که رفع زردی دندان در یک روز را به دنبال دارند. اما بهتر است برای از بین بردن زردی دندان، ابتدا علت آن را شناسایی کنید.
درمان های طبیعی از بین بردن زردی دندان در خانه
درمان زردی دندان در خانه وجود امکان پذیر است. برخی از این درمان ها عبارتند از:
- استفاده از روغن نارگیل: روغن نارگیل یک ماده طبیعی است که میتواند به از بین بردن پلاک و جرم دندان کمک کند. برای استفاده از روغن نارگیل، مقداری روغن نارگیل را روی مسواک خود بزنید و دندانهای خود را به آرامی مسواک بزنید.
- استفاده از جوش شیرین: جوش شیرین یک ماده ساینده طبیعی است که میتواند به از بین بردن لکههای سطحی دندان کمک کند. برای استفاده از جوش شیرین، مقداری جوش شیرین را با آب مخلوط کنید تا خمیر سفتی شود. سپس، این خمیر را روی دندانهای خود بمالید و با مسواک به آرامی مسواک بزنید.
- استفاده از سرکه سیب: سرکه سیب یک ماده اسیدی است که میتواند به از بین بردن لکههای سطحی دندان کمک کند. برای استفاده از سرکه سیب، مقداری سرکه سیب را روی مسواک خود بزنید و دندانهای خود را به آرامی مسواک بزنید.
- استفاده از لیمو: لیمو یک ماده اسیدی است که میتواند به از بین بردن لکههای سطحی دندان کمک کند. برای استفاده از لیمو، مقداری آب لیمو را روی مسواک خود بزنید و دندانهای خود را به آرامی مسواک بزنید.
- استفاده از توت فرنگی: توت فرنگی یک میوه طبیعی است که حاوی موادی است که میتوانند به از بین بردن لکههای سطحی دندان کمک کنند. برای استفاده از توت فرنگی، مقداری توت فرنگی را له کنید و آن را روی دندانهای خود بمالید. سپس، دندانهای خود را با مسواک تمیز کنید.
البته، باید توجه داشته باشید که درمان های طبیعی ممکن است به اندازه روشهای سفید کردن دندان توسط دندانپزشک موثر نباشند. همچنین، استفاده از برخی از این درمان ها ممکن است باعث حساسیت دندان شود. بنابراین، قبل از استفاده از هر یک از این درمان ها، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
دکتر مهدیه خسروی – متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت