چرا شکستگی دندان در ارتودنسی اتفاق می‌افتد؟

چگونگی شکستگی دندان در ارتودنسی

ارتودنسی یکی از مهم ترین شاخه های دندانپزشکی است که به اصلاح نامرتبی دندان ها، ناهنجاری های فکی و مشکلات بایت می پردازد. بیمارانی که وارد این درمان می شوند، انتظار دارند بعد از مدتی لبخندی منظم تر و سالم تر داشته باشند. اما یکی از نگرانی های رایج بیماران این است که فشار ناشی از ارتودنسی ممکن است به دندان ها آسیب برساند، آن ها را ترک بدهد یا حتی باعث شکستگی شود. شکستگی دندان در ارتودنسی اتفاقی شایع نیست، اما غیرممکن هم نیست. این موضوع می تواند ناشی از عوامل متعددی باشد؛ از ضعف اولیه ساختار دندان گرفته تا عدم رعایت مراقبت های لازم در طول درمان. در این مقاله به بررسی علائم، دلایل و راهکارهای پیشگیری و درمان شکستگی یا ترک خوردن دندان در ارتودنسی می پردازیم.

علائم بروز مشکل در درمان ارتودنسی

هر درمان ارتودنسی ثابت با کمی درد و ناراحتی همراه است، زیرا دندان ها در حال جابه جایی در استخوان فک هستند. اما گاهی نشانه هایی ظاهر می شود که فراتر از درد طبیعی بوده و می تواند نشانه بروز مشکل یا حتی آسیب به دندان باشد.

علائم هشداردهنده:

• درد شدید و غیرقابل تحمل که با گذر زمان کاهش پیدا نمی کند.
• لق شدن غیرعادی یک یا چند دندان، به طوری که حرکت آن ها با دست احساس شود.
• تغییر رنگ دندان (خاکستری یا تیره شدن مینای دندان) که می تواند نشانه ی آسیب به عصب یا ترک داخلی باشد.
• شکستن یا جدا شدن بخشی از دندان در اثر فشار یا گاز گرفتن غذا.
• حساسیت شدید به سرما یا گرما که پس از مدتی از بین نمی رود.

بیماری که چنین علائمی را تجربه کند باید هرچه سریع تر به ارتودنتیست مراجعه نماید. تشخیص زودهنگام می تواند مانع از شکستگی کامل یا عوارض جدی تر شود. برای استفاده از پلاک متحرک ارتودنسی با کیفیت و قیمت مناسب با شماره 26601938-021 تماس بگیرید.

علائم ترک خوردن دندان در ارتودنسی

ترک خوردن دندان ممکن است بسیار ظریف باشد و در مراحل اولیه علائم آشکاری نداشته باشد. با این حال نشانه هایی وجود دارد که می تواند توجه بیمار و پزشک را جلب کند:

• وجود خطوط مویی روی سطح دندان که ممکن است در نور مشخص تر شود.
• احساس گیر کردن غذا در یک نقطه خاص.
• درد هنگام گاز زدن یا جویدن غذاهای سخت.
• حساسیت دندان به نوشیدنی های سرد یا داغ.

گاهی ترک ها فقط سطحی هستند و آسیبی به لایه های عمیق تر نمی زنند. اما اگر ترک به عاج یا حتی عصب برسد، دندان در معرض شکستگی جدی یا نیاز به درمان ریشه قرار می گیرد.

آیا ارتودنسی باعث شکستن دندان می شود؟

این پرسش یکی از شایع ترین دغدغه های بیماران است. پاسخ کوتاه این است: خیر، ارتودنسی به خودی خود باعث شکستگی دندان نمی شود.

اما در شرایط خاص، عواملی وجود دارد که می توانند ریسک شکستگی دندان در طول ارتودنسی را افزایش دهند:

• وجود پوسیدگی های عمیق یا ترمیم های قدیمی: دندان ضعیف شده تحت فشار براکت ها بیشتر مستعد ترک است.
• مینای دندان نازک یا شکننده: برخی افراد به طور ژنتیکی مینای ضعیف تری دارند.
• وارد شدن ضربه خارجی به دهان: برخورد شدید در حین ورزش یا تصادف می تواند باعث شکستن دندانی شود که در حال حرکت ارتودنسی است.
• اعمال نیروهای بیش از حد: اگر ارتودنتیست نیروهای ارتودنسی را بیش از حد استاندارد تنظیم کند (که به ندرت اتفاق می افتد)، خطر آسیب افزایش می یابد.

بنابراین ارتودنسی به تنهایی خطرناک نیست، بلکه شرایط زمینه ای و عوامل جانبی هستند که باعث آسیب می شوند.

آیا الاینرهای شفاف می توانند دندان را بشکنند؟

• الاینرهای شفاف (مثل اینویزالاین) یکی از روش های محبوب و مدرن ارتودنسی هستند که به جای براکت و سیم از پلاک های شفاف و متحرک استفاده می کنند. این پلاک ها فشار ملایم و تدریجی به دندان ها وارد می کنند.
• از آنجایی که نیرو در الاینرها بسیار کنترل شده و ملایم است، احتمال شکستگی دندان در این روش نسبت به ارتودنسی ثابت بسیار کمتر است. با این حال در شرایطی مثل دندان های با پرکردگی وسیع یا ریشه های ضعیف، حتی فشار الاینر هم می تواند ترک یا شکستگی ایجاد کند.
• بنابراین در بیمارانی که سابقه پوسیدگی یا درمان ریشه دارند، پیش از شروع درمان با الاینر شفاف باید وضعیت دندان ها به دقت بررسی شود.

آیا بریس ها می توانند موجب لق شدن دندان ها شوند؟

• در طول ارتودنسی، دندان ها باید در استخوان حرکت کنند. این حرکت باعث بازسازی استخوان در اطراف ریشه دندان می شود. در این دوره، بیمار ممکن است احساس کند دندان ها کمی لق شده اند.
• اما این لق شدن بخشی از روند طبیعی درمان است و پس از پایان ارتودنسی و تثبیت موقعیت دندان ها، استخوان و بافت لثه دوباره دندان ها را محکم نگه می دارند.البته اگر بیمار بیماری لثه (پریودنتیت) داشته باشد یا بهداشت دهان را رعایت نکند، لق شدن دندان ها ممکن است شدیدتر و غیرقابل برگشت شود. به همین دلیل معاینات دوره ای در طول ارتودنسی بسیار حیاتی هستند.

دلایل شکستن دندان در ارتودنسی

شکستن دندان در ارتودنسی ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. در اینجا برخی از دلایل رایج آورده شده اند:

• نیروی بیش از حد: یکی از دلایل اصلی شکستن دندان ها در ارتودنسی، اعمال نیروی زیاد و ناگهانی بر دندان هاست. این نیروها ممکن است در هنگام تنظیم یا فشارهای وارد شده از سوی براکت ها یا سیم ها روی دندان ها ایجاد شوند.

• عدم رعایت مراقبت ها و بهداشت دندان ها: هنگامی که به درستی از دندان ها مراقبت نشود یا بهداشت دهان و دندان رعایت نگردد، پوسیدگی دندان ها می تواند رخ دهد و دندان ها ضعیف و شکننده شوند، که احتمال شکستن آن ها را در طول درمان ارتودنسی افزایش می دهد.

• عادت های نادرست: برخی عادت های روزمره مانند جویدن چیزهای سفت (مانند یخ، مداد یا ناخن)، یا خوردن غذاهایی که به راحتی دندان ها را تحت فشار قرار می دهند، می توانند منجر به شکستن دندان ها شوند.

• ضربه به دهان: آسیب های فیزیکی یا ضربه به صورت یا دهان نیز ممکن است باعث شکستن دندان های در حال ارتودنسی شوند. به خصوص اگر در ورزش های پر برخورد شرکت کنید، بهتر است از محافظ دهان استفاده کنید.

• مشکلات در تنظیمات ارتودنسی: گاهی اوقات براکت ها یا سیم ها به درستی تنظیم نمی شوند یا به درستی روی دندان ها قرار نمی گیرند، که می تواند فشار غیر طبیعی بر دندان ها وارد کند و باعث شکستن یا ترک خوردن آن ها شود.

• ضعف ساختاری دندان ها: در برخی موارد، دندان ها به طور طبیعی ممکن است ضعیف باشند یا مشکلات ساختاری داشته باشند که در طول درمان ارتودنسی بیشتر خود را نشان می دهند و به راحتی می شکنند.

مهم است که مراقبت های لازم را در طول درمان ارتودنسی رعایت کرده و به دندان پزشک یا ارتودنتیست خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید درمان به درستی پیش می رود و از آسیب به دندان ها جلوگیری شود.

در صورت شکستن دندان در ارتودنسی چه کنیم؟

شکستگی دندان در طول ارتودنسی نادر است، اما اگر اتفاق بیفتد باید سریع و درست مدیریت شود. مراحل پیشنهادی:

• آرامش خود را حفظ کنید.
  بسیاری از بیماران دچار اضطراب می شوند، اما درمان به موقع می تواند دندان را نجات دهد.
• قطعات شکسته شده را جمع کنید.
  در صورت امکان تکه های دندان را نگه دارید و به پزشک نشان دهید.
• به ارتودنتیست مراجعه کنید.
  پزشک براکت یا سیمی که به دندان آسیب دیده متصل است را بررسی کرده و در صورت نیاز موقتاً درمان را متوقف می کند.
• روش های درمانی:
  • ترک های سطحی: ترمیم با کامپوزیت.
  • شکستگی متوسط: روکش گذاری.
  • شکستگی عمیق: درمان ریشه و سپس روکش.
  • شکستگی غیرقابل درمان: کشیدن دندان و جایگزینی با ایمپلنت یا بریج.
• ادامه ارتودنسی:
  پس از ترمیم دندان آسیب دیده، ارتودنتیست تصمیم می گیرد که آیا درمان می تواند ادامه پیدا کند یا نیاز به تغییر برنامه وجود دارد.

سخن پایانی درباره شکستگی دندان در ارتودنسی

شکستگی یا ترک خوردن دندان در ارتودنسی پدیده ای نادر است اما نگرانی بیماران درباره آن کاملاً طبیعی است. دانستن علائم هشداردهنده، رعایت بهداشت دهان، پرهیز از عادات مضر (مثل جویدن یخ یا آجیل سخت) و مراجعه منظم به ارتودنتیست بهترین راه برای پیشگیری از چنین مشکلاتی است. ارتودنسی اصولاً روشی ایمن است و در صورت مدیریت صحیح، احتمال آسیب جدی به دندان ها بسیار پایین خواهد بود. حتی اگر شکستگی رخ دهد، با درمان به موقع می توان آن را ترمیم کرد و مسیر رسیدن به لبخندی زیبا را ادامه داد.

سوالات متداول شکستگی دندان در ارتودنسی

1. آیا احتمال شکستن دندان در طول ارتودنسی زیاد است؟
   خیر، این اتفاق نادر است و بیشتر در دندان هایی که از قبل پوسیدگی، ترمیم های بزرگ یا ریشه ضعیف دارند رخ می دهد.
2. آیا در صورت شکستن دندان باید درمان ارتودنسی متوقف شود؟
   بسته به شدت شکستگی، معمولاً درمان متوقف نمی شود. ابتدا دندان ترمیم می شود و سپس ارتودنسی ادامه پیدا می کند.
3. چطور می توان از ترک خوردن دندان در ارتودنسی جلوگیری کرد؟
   با رعایت بهداشت دهان، استفاده نکردن از دندان ها برای شکستن اجسام سخت، مراجعه منظم به دندانپزشک و اطلاع رسانی درباره مشکلات قبلی دندان ها به ارتودنتیست.
4. آیا الاینرها ایمن تر از براکت ها هستند؟
   بله، چون فشار ملایم تر و کنترل شده تری به دندان وارد می کنند. اما در دندان های آسیب پذیر همچنان ریسک وجود دارد.
5. آیا لق شدن دندان ها در ارتودنسی طبیعی است؟
   بله، لق شدن خفیف نشانه حرکت دندان هاست و پس از تثبیت موقعیت، دوباره محکم خواهند شد.