ارتودنسی، یکی از تخصصیترین شاخههای دندانپزشکی است که هدف آن اصلاح نامرتبی دندانها و رفع ناهنجاریهای فکی و دندانی است. در بسیاری از موارد، بیماران از متخصص ارتودنسی این سوال را دارند که آیا کشیدن دندان در ارتودنسی لازم است؟ چراکه تصور رایج این است که درمان ارتودنسی ثابت تنها شامل استفاده از براکتها و دستگاههای اصلاح موقعیت دندانهاست و نیاز به کشیدن دندان ممکن است نگرانکننده یا حتی غیرضروری به نظر برسد. با این حال، باید بدانیم که کشیدن دندان در ارتودنسی در برخی شرایط، بخش مهمی از برنامه درمانی به شمار میرود و با هدف دستیابی به نتیجهای پایدار، زیبا و متناسب انجام میشود. در این مقاله به بررسی کامل موضوع کشیدن دندان در ارتودنسی، زمانهایی که این اقدام لازم است و دلایل علمی و تخصصی آن میپردازیم.
آیا کشیدن دندان در ارتودنسی لازم است؟
در پاسخ به این پرسش باید با صراحت گفت: کشیدن دندان در ارتودنسی همیشه ضروری نیست اما در برخی موارد اجتنابناپذیر است. تصمیمگیری در این خصوص کاملاً به شرایط دهان و دندانهای فرد بستگی دارد و متخصص ارتودنسی پس از بررسی دقیق وضعیت بیمار، عکسهای رادیولوژی و فضای موجود در قوسهای دندانی، درباره لزوم کشیدن دندان تصمیم میگیرد. برای شروع درمان با مناسب ترین قیمت ارتودنسی تهران با شماره های موجود در سایت تماس بگیرید.
مواردی که معمولاً نیازی به کشیدن دندان نیست:
- در بیماران با فضای کافی در قوسهای دندانی
- نامرتبیهای خفیف تا متوسط
- ناهنجاریهایی که تنها با تغییر موقعیت دندانها و بدون نیاز به ایجاد فضای اضافی قابل اصلاح هستند
مواردی که کشیدن دندان در ارتودنسی توصیه میشود:
- کمبود فضای شدید برای ردیف کردن دندانها
- ازدحام یا شلوغی بیش از حد دندانها در قوس فکی
- ناهنجاریهای اسکلتی شدید همراه با مشکلات بایت
بنابراین، پاسخ به سوال “آیا کشیدن دندان در ارتودنسی لازم است؟” بستگی مستقیم به شرایط دهانی هر فرد دارد و در بسیاری از موارد، این تصمیم علمی و منطقی بوده و برای دستیابی به بهترین نتیجه درمانی اتخاذ میشود.

دلایل کشیدن دندان در ارتودنسی
زمانی که متخصص ارتودنسی به این نتیجه میرسد که کشیدن دندان در ارتودنسی لازم است، دلایل مشخص و علمی برای این تصمیم وجود دارد. در ادامه مهمترین دلایل را بررسی میکنیم:
- ایجاد فضای کافی برای ردیف کردن دندانها
در بسیاری از بیماران، فضای قوسهای دندانی برای مرتب کردن تمام دندانها کافی نیست و یا دندان اضافه وجود دارد. کشیدن یک یا چند دندان دائمی، معمولاً پرمولرها (دندانهای آسیای کوچک)، به ارتودنتیست کمک میکند تا فضای کافی ایجاد کرده و دندانهای دیگر را به موقعیت صحیح منتقل کند.
- اصلاح ناهنجاریهای بایت (مال اکلوژن)
در برخی بیماران، علاوه بر نامرتبی دندانها، مشکلات بایت مانند اوربایت یا اورجت شدید نیز وجود دارد. در این موارد، کشیدن دندان در ارتودنسی امکان جابهجایی بهتر دندانهای قدامی به سمت عقب را فراهم میکند و باعث بهبود روابط فکی میشود.
- بهبود زیبایی صورت و پروفایل بیمار
در بعضی از موارد ازدحام دندانی و جلو بودن بیش از حد دندانها باعث برجسته شدن غیرطبیعی لبها و عدم تناسب چهره میشود. کشیدن دندان در ارتودنسی در این شرایط به متخصص کمک میکند تا با عقب بردن دندانها، هماهنگی بهتری بین دندانها، لبها و خط چهره ایجاد کند.
- اصلاح انحرافات شدید دندانی
گاهی یک یا چند دندان در موقعیت بسیار نادرستی قرار دارند که امکان جابهجایی مناسب آنها بدون ایجاد فضای اضافی وجود ندارد. در چنین شرایطی، کشیدن دندان در ارتودنسی برای اصلاح ردیف دندانی ضروری است.
- کمک به حفظ ثبات نتیجه درمان در بلندمدت
یکی از چالشهای درمان ارتودنسی، پایداری نتایج درمان پس از پایان کار است. در شرایطی که ازدحام دندانی زیاد است و فضای کافی برای ردیف کردن دندانها بدون کشیدن فراهم نمیشود، احتمال برگشت نتایج در آینده افزایش مییابد. در نتیجه کشیدن دندان در ارتودنسی بهعنوان راهکاری برای دستیابی به نتیجهای پایدار شناخته میشود.
تأثیر کشیدن دندان بر روی ها و ساختار دهان و فک
کشیدن دندان در فرآیند ارتودنسی معمولاً برای ایجاد فضای لازم جهت اصلاح و مرتبسازی دندانها انجام میشود، اما این عمل میتواند تأثیراتی بر ساختارهای دهان و فک داشته باشد. یکی از اثرات مهم، کاهش حجم فک و تغییر فرم صورت است که ممکن است ظاهر فرد را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، کشیدن دندان ممکن است منجر به تغییر در تماس طبیعی دندانها و نحوه جویدن شود، که اگر به درستی مدیریت نشود، ممکن است منجر به مشکلات مفصل فک (TMJ) و عدم تعادل در عملکرد دهان شود. علاوه بر این، در صورت عدم مراقبت مناسب، مشکل تجمع پلاک و پوسیدگی در دندانهای باقیمانده و لثهها افزایش مییابد. بنابراین، تصمیم به کشیدن دندان باید با ارزیابی دقیق و توسط متخصصان مجرب صورت گیرد تا تأثیرات منفی بر ساختارهای دهان کاهش یابد و سلامت بلندمدت دهان حفظ شود.
مزایا و معایب کشیدن دندان در ارتودنسی
مزایا:
- ایجاد فضای کافی برای مرتب کردن دندانها
- بهبود روابط بین دندانها و فکها
- امکان دستیابی به لبخندی زیباتر و متناسبتر با اجزای صورت
- افزایش پایداری نتایج درمان در بلندمدت
معایب:
- نگرانی بیماران از دست دادن دندان دائمی
- افزایش طول درمان در برخی موارد
- نیاز به مراقبت ویژه از فضاهای ایجادشده تا زمان بسته شدن کامل آنها

کشیدن کدام دندانها در ارتودنسی رایجتر است؟
اگرچه تصمیمگیری درباره اینکه کدام دندان کشیده شود، به شرایط اختصاصی هر بیمار بستگی دارد، اما معمولاً پرمولرهای اول (دندانهای آسیای کوچک اول) در اولویت کشیدن قرار میگیرند؛ چراکه:
- به راحتی جای خالی آنها با جابهجایی دندانهای مجاور پر میشود
- از نظر زیبایی ظاهری تأثیر کمتری نسبت به دندانهای قدامی دارند
- در موقعیتی قرار دارند که ایجاد فضای متقارن در قوس فکی را امکانپذیر میکند
در برخی شرایط خاص ممکن است دندانهای دیگری مانند دندانهای خراب یا پوسیده غیرقابل ترمیم، دندانهای سوم (عقل) یا حتی دندانهای نهفته نیز برای کشیدن انتخاب شوند.
سخن پایانی درباره کشیدن دندان در ارتودنسی
کشیدن دندان در ارتودنسی یک تصمیم تخصصی است که تنها پس از بررسی کامل وضعیت بیمار، آنالیز فضای موجود و ارزیابی دقیق روابط دندانی و فکی اتخاذ میشود. اگرچه این اقدام ممکن است برای بیماران نگرانیهایی ایجاد کند، اما در بسیاری از موارد کشیدن دندان در ارتودنسی تنها راهکار منطقی برای دستیابی به نتیجهای پایدار، زیبا و سلامت دهان و دندان در بلندمدت است.
مشورت با یک متخصص ارتودنسی باتجربه و اعتماد به نظر تخصصی او میتواند به شما کمک کند تا از مزایای درمان بهرهمند شوید و از عوارض احتمالی جلوگیری کنید.
سوالات متداول کشیدن دندان در ارتودنسی
- آیا کشیدن دندان در ارتودنسی باعث آسیب به زیبایی لبخند میشود؟
خیر، در واقع کشیدن دندان در ارتودنسی با هدف بهبود زیبایی لبخند و هماهنگی بهتر چهره انجام میشود. با برنامهریزی صحیح، جای خالی دندانها به طور کامل با جابهجایی دندانهای مجاور پر خواهد شد. - آیا همه بیماران ارتودنسی نیاز به کشیدن دندان دارند؟
خیر، تنها در شرایط خاص مانند ازدحام شدید دندانی یا مشکلات بایت پیچیده، کشیدن دندان در ارتودنسی ضرورت پیدا میکند و بسیاری از بیماران بدون کشیدن دندان درمان میشوند. - کدام دندانها بیشتر برای کشیدن در ارتودنسی انتخاب میشوند؟
معمولاً پرمولرهای اول (آسیای کوچک اول) به دلیل موقعیت مناسب و تأثیر کم در زیبایی ظاهری برای کشیدن انتخاب میشوند.