در برخی افراد ممکن است عوارض درمان ارتودنسی رخ دهد در حالی که ارتودنسی معمولاً بهبود قابل توجهی در قوس دندانی و تراز عضلات دهان و صورت ایجاد می‌کند. در این مقاله قصد داریم به بیان این عوارض بپردازیم.
اما قبل شرح این عوارض در ابتدا میخواهیم چند روش کم عارضه از ارتودنسی را با هم مرور کنیم:
روش های ارتودنسی با عوارض کمتر
- ارتودنسی لینگوال: در این روش، برخلاف ارتودنسی سنتی که بر روی سطح ظاهری دندان‌ها قرار می‌گیرد، براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی به داخل حفره دهان و بر روی سطح داخلی دندان‌ها (لمسی) نصب می‌شوند. این روش به دلیل قرارگیری براکت‌ها در داخل دهان، ظاهری کمتری دارد و خطر آسیب به لثه و بافت‌های نرم کاهش می‌یابد.
- ارتودنسی سرامیکی: در این روش، از طریق استفاده از مجموعه‌هایی از متحرک‌های شفاف (مانند کامیونر، اینووو)، به تدریج موقعیت دندان‌ها تغییر می‌کند. این متحرک‌ها به طور شفاف و نامشهود بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرند و به صورت دوره‌ای تعویض می‌شوند. این روش باعث کاهش خطر آسیب به بافت‌های نرم و دندان‌ها می‌شود و امکان شستشوی آسان را فراهم می‌کند.
- ارتودنسی فانکشنال: در این روش، هدف اصلی نه تنها اصلاح موقعیت دندان‌ها بلکه بهبود عملکرد و توازن عضلات صورت و فک‌ها است. این روش با استفاده از انواع اپارات‌ها و اکسپاندرهای عضلانی (مانند فانیوشی) که بر تعادل عضلات صورت تأثیر می‌گذارند، استفاده می‌شود. این روش بهتدریجی تغییرات در ساختار صورت و جوانسازی صورتی منجر می‌شود و خطر آسیب به بافت‌ها و عوارض جانبی را کاهش می‌دهد.
با این حال که این روش ها نسبت به روش های دیگر کم عارضه تر هستند اما طبیعی است که افراد میبایست جهت تعیین بهترین روش درمان ارتودنسی توسط ارتودنتیست معاینه شوند. شما میتوانید شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۱ صبح الی ۹ شب جهت ارتباط با کلینیک ارتودنسی دکتر خسروی و تعیین نوبت مشاوره اقدام بفرمایید.
عوارض درمان ارتودنسی در برخی افراد
- درد: در طول درمان ارتودنسی، برخی از افراد ممکن است احساس درد و انزجار در ناحیه دهان و دندان‌ها نمایند. این درد معمولاً در ابتدای درمان و پس از تنظیم براکت‌ها و وایرها بوجود می‌آید و معمولاً در یک یا دو روز بعد از درمان بهبود می‌یابد.
- خواص‌های غیرقابل تحمل: در ابتدای استفاده از براکت‌ها و وایرها، برخی از افراد ممکن است احساس آزار و ناراحتی در دهان داشته باشند. ممکن است دهان دردناک یا محدودیت در گفتار و بلع غذا را تجربه کنند. این عوارض معمولاً به مرور زمان بهبود می‌یابند.
- التهاب لثه: استفاده از براکت‌ها و وایرها می‌تواند منجر به التهاب و خونریزی لثه شود. در صورتی که بهداشت دهانی مناسب انجام نشود و نگهداری صحیح از دستگاه ارتودنسی صورت نگیرد، خطر ایجاد التهابات لثه و عفونت‌های دهانی بیشتر خواهد بود.
- شکستگی براکت یا وایر: در بعضی موارد، براکت‌ها یا وایرهای ارتودنسی ممکن است شکسته یا جدا شوند. این مشکلات معمولاً نیازمند تعمیر و بازدید از ارتودنتیست هستند.
- تغییرات در تغذیه: استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی ممکن است باعث محدودیت در انتخاب و مصرف برخی از مواد غذایی شود، به ویژه غذاهای سفت و سخت. این ممکن است باعث تغییر در الگوی تغذیه و اندازه وزن شود.
مهم است که همیشه با ارتودنتیست خود در مورد هرگونه عوارض و نگرانی‌های خاصی که ممکن است در هنگام درمان ارتودنسی رخ دهد، صحبت کنید. ارتودنتیست شما می‌تواند راهنمایی کننده برای مدیریت و کاهش عوارض باشد و راه‌هایی را برای حفظ بهداشت دهانی صحیح در طول درمان ارتودنسی به شما بیاموزد. ما در کلینیک ارتودنسی دکتر خسروی بهترین طرح درمان را توسط متخصص ارتودنسی به بیماران مان ارائه کرده و رویارویی با این عوارض را به حداقل ممکن میرسانیم.
عوارض درمان ارتودنسی در همه یکسان نیست!
عوارض درمان ارتودنسی ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. هر فرد ممکن است به طور متفاوت به درمان ارتودنسی واکنش نشان دهد و عوارض متفاوتی را تجربه کند. برخی از افراد ممکن است تقریباً بدون هیچ عارضه‌ای درمان ارتودنسی را طی کنند، در حالی که در دیگران ممکن است عوارضی مانند درد، التهاب لثه، مشکلات خوردن و غیره رخ دهد.
عوارض درمان ارتودنسی می‌توانند به عوامل متعددی بستگی داشته باشند، از جمله:
1.پیچیدگی مسئله ارتودنسی:
درمان ارتودنسی در برخی افراد ممکن است به دلیل وجود مشکلات جدی‌تر در قوس دندانی و جمجمه باشد. در این موارد، عوارض بیشتری ممکن است رخ دهد.
2.تغییرات بیولوژیکی فرد:
برخی افراد ممکن است به دلیل واکنش‌های بیولوژیکی(Biologic) خاص خود، به درمان ارتودنسی با عوارض بیشتری مواجه شوند. به عنوان مثال، برخی افراد ممکن است به لثه‌ها حساسیت بیشتری داشته باشند و درد و التهاب بیشتری را تجربه کنند.
3.همکاری و هماهنگی بیمار:
همکاری بیمار با دستورات ارتودنتیست و رعایت بهداشت دهانی صحیح در طول درمان ارتودنسی نقش مهمی در کاهش عوارض دارد. عدم رعایت دستورات و عدم بهداشت دهانی مناسب ممکن است عوارض را افزایش دهد.
4.تجهیزات و تکنیک‌های مورد استفاده:
نوع تجهیزات ارتودنسی و تکنیک‌های مورد استفاده نیز می‌تواند بر عوارض درمان ارتودنسی تأثیر بگذارد. برخی از سیستم‌ها و دستگاه‌های ارتودنسی ممکن است عوارض کمتری داشته باشند.
در نهایت، برای هر فرد، تجربه درمان ارتودنسی متفاوت است. ارتودنتیست شما بهترین منبع برای بررسی و توضیح عوارض محتمل درمان ارتودنسی شما خواهد بود.
آیا عوارض درمان ارتودنسی قابل پیشگیری اند؟
بله، برخی از عوارض درمان ارتودنسی قابل پیشگیری هستند. با رعایت مراقبت‌های مناسب و همکاری با ارتودنتیست خود، میتوانید خطر و شدت عوارض را کاهش دهید.
در ادامه، برخی از راه‌هایی که می‌توانند به پیشگیری از عوارض درمان ارتودنسی کمک کنند را بررسی می‌کنیم:
- بهداشت دهانی مناسب: رعایت بهداشت دهانی منظم و صحیح برای جلوگیری از عفونت‌ها و التهابات لثه بسیار مهم است. شما باید دندان‌ها و ارتودنسی خود را به طور منظم و به درستی تمیز کنید. ارتودنتیست شما ممکن است به شما راهنمایی‌های خاصی در این زمینه بدهد.
- رعایت دستورالعمل‌های ارتودنتیست: برای داشتن نتایج بهتر و کاهش عوارض، مهم است که دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های ارتودنتیست خود را به دقت دنبال کنید. این شامل استفاده منظم از تقویم‌ها، نگهداری صحیح از تجهیزات ارتودنسی و حضور در جلسات مرتبط با درمان شما می‌شود.
- مراقبت هنگام خوردن غذا: خوردن غذاهای نرم و نیشکری می‌تواند به جلوگیری از آسیب به سیم‌ها و قوس‌های ارتودنسی کمک کند. همچنین، بهتر است از خوردن غذاهای سخت و خرد شده استفاده کنید و از جویدن غذاهایی مانند آب‌نبات‌ها و آبمیوه‌های سرد خودداری کنید.
- استفاده از محافظ دهانی: در برخی موارد، استفاده از محافظ دهانی در فعالیت‌های ورزشی و تماس با شی‌های سخت می‌تواند از آسیب به دندان‌ها و تجهیزات ارتودنسی جلوگیری کند.
- اطلاع از علائم نامطلوب: اگر در طول درمان ارتودنسی علائم نامطلوبی مانند درد شدید، التهاب شدید لثه، تغییرات شدید در بلندی صداها و غیره تجربه کنید، باید به ارتودنتیست خود اطلاع دهید. آنها می‌توانند علت عوارض را تشخیص داده و تغییرات لازم را اعمال کنند.
مهم است بدانید که هر فرد و مورد درمان ارتودنسی خاصی دارد و عوارض قابل پیشگیری در هر صورت به طور کامل از بین نمی‌رود. با این حال، با رعایت مراقبت‌های مناسب و همکاری با ارتودنتیست خود، میتوانید خطر و شدت عوارض را به حداقل برسانید و فرایند درمان را بهبود بخشید.
با بروز این علائم به ارتودنتیست خود اطلاع دهید
در طول درمان ارتودنسی، در صورت تجربه هر یک از موارد زیر، به ارتودنتیست خود اطلاع داده شود:
درد شدید
درد معمولاً در طی چند روز اول پس از نصب ارتودنسی و همچنین پس از تعویض و یا تنظیم سیم‌ها وقوس‌ها ممکن است رخ دهد. با این حال، اگر درد به شدت بالاست، مدت زمان طولانی‌تری ادامه دارد یا همراه با علائم دیگر نظیر تورم شدید و خونریزی است، باید به ارتودنتیست خود اطلاع داده شود.
التهاب و قرمزی شدید لثه
اگر لثه‌ها به شدت التهاب کرده و قرمز شده و همراه با درد و خونریزی است، باید به ارتودنتیست خود اطلاع داده شود. این ممکن است نشانه عفونت یا مشکلات دیگری باشد که نیاز به بررسی و درمان دارند.
آسیب به دندان‌ها
اگر دندان‌ها به شدت درد می‌کنند، شکستگی دارند یا حساسیت افزایش می‌یابد، باید به ارتودنتیست خود اطلاع داده شود. آسیب به دندان‌ها ممکن است نیاز به تنظیم تجهیزات ارتودنسی یا اقدامات درمانی دیگر داشته باشد.
تغییرات غیرطبیعی در قوس‌ها و سیم‌ها
اگر سیم‌ها و قوس‌ها در طول درمان شکل غیرطبیعی می‌گیرند، شکسته یا بیرون می‌آیند، باید به ارتودنتیست خود اطلاع داده شود. این تغییرات ممکن است نیاز به تعویض یا تعمیر تجهیزات داشته باشند.
مشکلات خوردن و گفتار
اگر در طول درمان مشکلات خوردن، جویدن، صحبت کردن و یا تلفظ دارید و این مشکلات به طور مداوم ادامه دارند، باید به ارتودنتیست خود اطلاع داده شود. این ممکن است نشانه نیاز به تنظیم دقیق‌تر قوس‌ها و سیم‌ها یا تغییر در روش درمان باشد.
علائم دیگر
هرگونه علامت غیرمعمولی که در طول درمان ارتودنسی تجربه می‌کنید مانند تورم شدید و پاف برخی قسمت‌ها، خونریزی مستمر، تغییرات شدید در بلندی صداها و غیره، باید به ارتودنتیست خود اطلاع داده شود.
نتیجه گیری
در کل، هرگونه تغییر نامطلوب، درد شدید، التهاب شدید، خونریزی بیش از حد یا علائم غیرعادی دیگر در طول درمان ارتودنسی نشانگر احتمال وجود مشکلات است که نیاز به ارزیابی و درمان دارند. بنابراین، در صورت تجربه هر یک از این علائم، بهتر است با ارتودنتیست خود تماس بگیرید تا مشکل را مورد بررسی قرار داده و توصیه‌های لازم را دریافت کنید.
دکتر مهدیه خسروی – متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت