حفره خشک دندان: شایع‌ترین عارضه بعد از کشیدن دندان

حفره خشک دندان: عارضه‌ای که باید جدی گرفته شود!

کشیدن دندان مخصوصا کشیدن دندان‌ های عقل، تجربه‌ ای ناخوشایند است که گاه با عارضه‌ای به نام “حفره خشک” همراه می‌شود و عدم درمان آن می‌تواند به عفونت و مشکلات جدی‌ تر منجر شود. حال حفره خشک یا Dry socket چیست؟ چه افرادی در معرض حفره خشک دندان قرار دارند؟ چگونه حفره خشک را درمان کنیم؟ برای پیشگیری از ایجاد حفره‌ خشک دندان چه باید کرد؟ در این مقاله با کلینیک ارتودنسی دکتر خسروی همراه باشید تا به بررسی علائم، علل، پیشگیری و درمان حفره خشک دندان بپردازیم تا با شناخت این عارضه، از بروز آن پیشگیری کرده و در صورت ابتلا، به موقع برای درمان آن اقدام کنید.

حفره خشک دندان چیست؟

حفره خشک دندان یا درای ساکت (dry socket)، عارضه‌ای دردناک است که پس از کشیدن دندان، به خصوص دندان‌های آسیاب، ممکن است رخ دهد. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که لخته خونی که در محل دندان کشیده شده برای محافظت از استخوان و اعصاب تشکیل می‌شود، از بین می‌رود یا به طور کامل شکل نمی‌گیرد.

علت ایجاد حفره خشک چیست؟

عوامل متعددی می‌توانند در بروز این عارضه نقش داشته باشند. برخی از این عوامل عبارتند از:

عوامل عمومی:

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان: عدم شستشوی منظم دهان و دندان بعد از کشیدن دندان می‌تواند خطر ابتلا به حفره خشک را افزایش دهد.
• سیگار کشیدن: دود سیگار می‌تواند به لخته خون در محل دندان کشیده شده آسیب برساند و آن را از بین ببرد.
• استفاده از نی برای نوشیدن: مکش ایجاد شده توسط نی می‌تواند لخته خون را از محل دندان کشیده شده جدا کند.
• شستشوی شدید دهان: شستشوی شدید دهان با آب یا دهان‌شویه، می‌تواند لخته خون را از بین ببرد.
• عفونت لثه: وجود عفونت در لثه می‌تواند خطر ابتلا به حفره خشک را افزایش دهد.
• سابقه ابتلا به حفره خشک: اگر سابقه ابتلا به حفره خشک را دارید، احتمال ابتلا به آن در دفعات بعدی کشیدن دندان نیز بیشتر است.
• پرتو درمانی: پرتو درمانی می‌تواند به روند ترمیم زخم‌ها و لخته شدن خون آسیب برساند و خطر ابتلا به حفره خشک را افزایش دهد.
• مصرف برخی داروها: مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌تواند لخته شدن خون را مختل کند و خطر ابتلا به حفره خشک را افزایش دهد.

عوامل مربوط به دندان و عمل جراحی:

• کشیدن دندان‌های آسیاب: احتمال ایجاد حفره خشک در دندان‌های آسیاب، به خصوص دندان‌های عقل، بیشتر است.
• عمل جراحی پیچیده: عمل‌های جراحی پیچیده و طولانی‌تر، احتمال ایجاد حفره خشک را افزایش می‌دهند.
• آسیب به استخوان یا لثه: در حین کشیدن دندان، اگر به استخوان یا لثه آسیب برسد، احتمال ایجاد حفره خشک بیشتر می‌شود.
• عدم استفاده از پانسمان: در برخی موارد، دندانپزشک از پانسمان برای محافظت از محل دندان کشیده شده استفاده می‌کند. عدم استفاده از پانسمان می‌تواند خطر ابتلا به حفره خشک را افزایش دهد.

اگرچه عوامل متعددی در ایجاد حفره خشک نقش دارند، اما شما میتوانید با درمان به موقع مشکلات دندانی و فکی مانند درمان به روش های ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک از کشیدن دندان ها جلوگیری کرده تا به عارضه دردناک حفره خشک دندان گرفتار نشوید.

علائم درای ساکت چیست؟

علائم درای ساکت عبارتند از:

• درد شدید و تیرکشنده در محل دندان کشیده شده: این درد به طور معمول چند روز پس از کشیدن دندان شروع می‌شود و می‌تواند به گوش، فک و گردن نیز سرایت کند.
• بوی بد دهان: به دلیل عدم وجود لخته خون و تجمع باکتری‌ها در محل حفره، بوی بدی از دهان خارج می‌شود.
• طعم ناخوشایند در دهان: به دلیل وجود عفونت و مواد غذایی فاسد شده در حفره، طعم ناخوشایندی در دهان احساس می‌شود.
• مشاهده حفره‌ای خالی در محل دندان کشیده شده: در صورت عدم تشکیل لخته خون، حفره‌ای خالی در محل دندان کشیده شده مشاهده می‌شود.
• تورم و التهاب لثه: لثه اطراف محل دندان کشیده شده ممکن است متورم و قرمز شود.
• تب خفیف: در برخی موارد، ممکن است تب خفیفی نیز به عنوان علامت درای ساکت مشاهده شود.

علاوه بر علائم ذکر شده، در برخی موارد ممکن است علائم دیگری مانند:

• خشکی دهان
• حساسیت به لمس در محل دندان کشیده شده
• مشکل در جویدن غذا
• بی‌خوابی
• تحریک‌پذیری

نیز مشاهده شود.

آیا حفره خشک درد دارد؟

بله، حفره خشک می‌تواند بسیار دردناک باشد. درد حفره خشک معمولاً چند روز پس از کشیدن دندان شروع می‌شود و می‌تواند به گوش، فک و گردن نیز سرایت کند. این درد به طور مداوم وجود دارد و ممکن است در شب‌ها شدیدتر شود. شدت درد حفره خشک می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. برخی افراد درد را به صورت تیرکشنده و تیز توصیف می‌کنند، در حالی که برخی دیگر آن را به صورت درد مبهم و مداوم می‌دانند. علاوه بر درد، حفره خشک می‌تواند با علائم دیگری مانند بوی بد دهان، طعم ناخوشایند در دهان، تورم و التهاب لثه و تب خفیف نیز همراه باشد.

درمان حفره خشک دندان

درمان حفره خشک شامل موارد زیر است:

مراجعه به دندانپزشک:

• اولین قدم در درمان حفره خشک، مراجعه به دندانپزشک خوب است. دندانپزشک با معاینه محل دندان کشیده شده، می‌تواند وجود حفره خشک را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.

شستشوی محل حفره:

• دندانپزشک محل حفره را با محلول‌های ضدعفونی کننده مانند آب نمک یا پراکسید هیدروژن-Hydrogen peroxide شستشو می‌دهد تا عفونت را از بین ببرد.

تجویز آنتی‌بیوتیک:

• برای جلوگیری از عفونت، دندانپزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند.

تجویز مسکن:

• برای تسکین درد، دندانپزشک مسکن‌های تجویز می‌کند.

قرار دادن پانسمان:

• در برخی موارد، دندانپزشک از پانسمان‌های دارویی برای تسکین درد و جلوگیری از عفونت در محل حفره استفاده می‌کند.

درمان خانگی حفره خشک دندان چیست؟

علاوه بر درمان‌های دندانپزشکی، شما می‌توانید با انجام برخی مراقبت‌ های خانگی در منزل به بهبودی حفره خشک کمک کنید. این مراقبت‌ها عبارتند از:

• • شستشوی دهان با آب نمک گرم: چند بار در روز دهان خود را با آب نمک گرم شستشو دهید تا عفونت را از بین ببرد و درد را تسکین دهد.
  • استفاده از کمپرس سرد: برای کاهش درد و تورم، می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید.
  • مصرف غذاهای نرم: تا زمانی که حفره خشک به طور کامل بهبود نیافته است، از خوردن غذاهای سفت و جویدنی خودداری کنید.
  • عدم استعمال دخانیات: سیگار کشیدن می‌تواند روند بهبودی را مختل کند و خطر عفونت را افزایش دهد.
  • عدم استفاده از نی برای نوشیدن: مکش ایجاد شده توسط نی می‌تواند لخته خون را از محل دندان کشیده شده جدا کند.

با مراقبت مناسب، حفره خشک معمولاً در عرض چند روز تا دو هفته بهبود می‌یابد.

جمع بندی

حفره خشک دندان، عارضه‌ای شایع نیست، اما در صورت بروز، می‌تواند بسیار دردناک باشد. با رعایت نکات پیشگیرانه، می‌توانید از بروز حفره خشک تا حد زیادی جلوگیری کنید. در صورت مشاهده علائم حفره خشک، به سرعت به دندانپزشک خود مراجعه کنید زیرا عدم درمان حفره خشک می‌تواند به عفونت و مشکلات جدی‌تر منجر شود.

دکتر مهدیه خسروی

دکتر مهدیه خسروی – متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت