قبل از شروع درمان ارتودنسی، برخی اقدامات و مراحل مهم و ضروری وجود دارد که باید به آنها توجه کنید. این اقدامات شامل مراجعه به متخصص ارتودنسی، تشخیص و بررسی وضعیت دندانها و فکها، بررسی و تصویربرداری از دندانها و جوانهها، بررسی سلامت دهان و دندانها، و آمادهسازی قبل از درمان ارتودنسی است. در ادامه، این مراحل را به شما توضیح خواهیم داد:
مراحل مهم قبل از شروع درمان ارتودنسی
مراجعه به متخصص ارتودنسی:
اولین قدم برای شروع درمان ارتودنسی، مراجعه به یک متخصص ارتودنسی است. این متخصص میتواند یک دندانپزشک تخصصی در زمینه ارتودنسی یا یک ارتودنتیست باشد. در این مرحله، متخصص ارتودنسی وضعیت دندانها و فکها را بررسی میکند و نیاز به درمان ارتودنسی را تشخیص میدهد.
ما در کلینیک تخصصی ارتودنسی دکتر خسروی بهترین طرح درمان را توسط متخصص ارتودنسی به بیماران مان ارائه می کنیم. انواع روش های ما شامل ارتودنسی ثابت که با استفاده از براکتها و سیمهای فلزی ثابت، به جایگاه صحیح و مطلوب دندانها در دهان منتقل میشوند، ارتودنسی متحرک که با استفاده از دستگاههای قابل جابجایی مانند براکتهای قابل جابجایی، اجازه میدهد تا دندانهای شما به جایگاه صحیح خود بازگردند و دیگر روش های ارتودنسی میباشد.
بررسی و تشخیص وضعیت دندانها و فکها:
متخصص ارتودنسی با استفاده از مطالعه تاریخچه پزشکی، بررسی دقیق دندانها و فکها، ملاحظه وضعیت جوانهها و سایر ساختارهای دهان، نظریههای کلینیکی و تجربه خود، تشخیص وضعیت دندانها و فکها را قطعی میکند. این شامل بررسی همه جوانهها، تعیین موقعیت دندانها، سنجش طول و عرض فکها، اندازه دهان و تعیین میزان جا بین دندانها میشود.
بررسی و تصویربرداری از دندانها و جوانهها:
برای بررسی دقیقتر وضعیت دندانها و جوانهها، ممکن است نیاز به تصویربرداری داخل دهان باشد. تصاویر رادیوگرافی (X-ray) و سیتیاسکن (CT scan) اطلاعات بیشتری درباره ساختار داخلی دندانها، ریشهها، جوانهها و فکها ارائه میدهند.
بررسی سلامت دهان و دندانها:
قبل از شروع درمان ارتودنسی، مهم است که دهان و دندانها به طور کامل بررسی شوند و هر مشکل سلامتی مانند تسکین عفومداوم، عفونت لثه، تسکین ترمیمی وجود داشته باشد. در صورت وجود هرگونه مشکل سلامتی، قبل از شروع درمان ارتودنسی باید آن را درمان کنید.
آمادهسازی قبل از شروع درمان ارتودنسی:
قبل از شروع درمان ارتودنسی، برخی اقدامات آمادهسازی لازم است. این شامل تهیه فرمولاریوم (مدل دندانها و فکها)، عکسبرداری از دندانها، ساخت روکشهای موقت، سنجش عمق جا بین دندانها، اندازهگیری وضعیت فضای بین دندانها و اندازهگیری طول و عرض دندانها است.
بررسی عوارض و پیشبینیها:
در این مرحله، متخصص ارتودنسی به شما درباره عوارض ممکن در طول درمان ارتودنسی و پیشبینیهای مربوط به نتایج درمان میگوید. این شامل مدت زمان درمان، نیاز به استفاده از وسایل کمکی مانند براکتها و نگارها، تغییرات در غذاخوری و بهداشت دهان و دندانها و نحوه مراقبت درمانی است.
بررسی گزینههای درمانی:
معمولاً درمان ارتودنسی گزینههای متعددی را شامل میشود. متخصص ارتودنسی به شما درباره گزینههای مختلف مانند براکتهای متحرک و ثابت، نگارها، درمانهای معکوس، و روشهای متنوع دیگر میگوید. این گزینهها به وضعیت دندانها و فکها، نیازها و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد. شما میتوانید جهت تماس با کلینیک و تعیین وقت مشاوره، شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۱ صبح الی ۹ شب اقدام بفرمایید.
بررسی نیاز به همکاری تیم درمانی:
در برخی موارد، نیاز به همکاری با تیم درمانی دیگری مانند جراح فک و صورت، ارتودنتیست روانشناس، متخصص تغذیه و غیره ممکن است. متخصص ارتودنسی میتواند نیاز به همکاری با این تخصصها را بررسی کند و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
در نهایت، باید توجه داشته باشید که این مراحل و اقدامات قبل از شروع درمان ارتودنسی به تشخیص و نیازهای شما بستگی دارد. مهم است که با متخصص ارتودنسی خود درباره همه جزئیات و مراحل صحبت کرده و آگاهی لازم را به دست آورید.
بررسی وضعیت دندانها و فکها توسط ارتودنتیست چگونه صورت میگیرد؟
به طور کلی، برای بررسی و تشخیص وضعیت دندانها و فکها، ارتودنتیست یا دندانپزشک ارتودنسی از روشهای مختلفی استفاده میکنند. این شامل موارد زیر میشود:
- مطالعه تاریخچه پزشکی: ارتودنتیست یا دندانپزشک ارتودنسی با مطالعه تاریخچه پزشکی شما، اطلاعاتی درباره سابقه درمانی، مشکلات دهان و دندان، وضعیت فعلی دندانها و فکها، و نیازهای خاص شما را به دست میآورند.
- بررسی کلینیکی: ارتودنتیست یا دندانپزشک ارتودنسی با بررسی کلینیکی دقیق دندانها و فکها، وضعیت جوانهها، و سایر ساختارهای دهانی، به تشخیص وضعیت دندانها و فکها میپردازند. آنها ممکن است از ابزارهایی نظیر آینه، سنجشگرها، و ابزارهای دیگر استفاده کنند.
- تصویربرداری: برای بررسی دقیقتر وضعیت دندانها و جوانهها، ممکن است نیاز به تصویربرداری داخل دهان باشد. تصاویر رادیوگرافی (X-ray) و سیتیاسکن (CT scan) اطلاعات بیشتری درباره ساختار داخلی دندانها، ریشهها، جوانهها و فکها ارائه میدهند. این تصاویر به ارتودنتیست کمک میکنند تا به طور دقیقتری وضعیت دندانها و فکها را تشخیص داده و برنامه درمانی را تنظیم کند.
- سنجش فضاها و اندازهگیری: از جمله اقدامات مهم در بررسی وضعیت دندانها و فکها، سنجش فضاها و اندازهگیری دندانها است.
برخی گزینههای درمانی در ارتودنسی
درمان ارتودنسی، به منظور اصلاح و ترمیم موقعیت ناهنجار دندانها و فکها، از روشها و گزینههای مختلفی استفاده میکند. در زیر، چندین گزینه درمانی در ارتودنسی را بررسی خواهم کرد:
- درمان با براکتهای فلزی (متعارف): براکتهای فلزی معمولاً از جنس استیل یا نیکل-تیتانیوم ساخته میشوند و بر روی سطح دندانها چسبانده میشوند. سیمهای با کمک براکتها قرار داده میشوند تا فشار و نیروی لازم برای تغییر موقعیت دندانها اعمال شود. این روش از قدیمیترین و متداولترین روشهای درمان ارتودنسی است.
- درمان ارتودنسی سرامیکی با براکتهای شفاف: براکتهای شفاف معمولاً از مواد شفافی مانند سرامیک یا پلیکربنات ساخته میشوند. این براکتها به دلیل شفافیت بیشتر، ظاهر ظاهری طبیعیتری دارند و کمتر دیده میشوند. با این حال، براکتهای شفاف ممکن است در مقایسه با براکتهای فلزی کمی چسبندگی کمتری داشته باشند و قیمت بالاتری داشته باشند.
- درمان ارتودنسی متحرک: در برخی موارد، از دستگاههای متحرک مانند دستگاههای برقی، پلاکها و دستگاههای استفاده شده در درمان بازسازی عملکردی (functional appliances) استفاده میشود. این دستگاهها به طور فعال به تغییر موقعیت دندانها و فکها کمک میکنند و بهعنوان گزینههایی برای کودکان و نوجوانان استفاده میشوند.
- درمان ارتودنسی جراحی: در برخی موارد نیاز به جراحی ارتودنسی وجود دارد. این شامل جراحیهایی مانند جراحی فکی (orthognathic surgery) است که برای تغییر موقعیت و ترمیم نقصهای جدی در استقامت فکها و تعادل بین فکها استفاده میشود.
- درمان ارتودنسی نامرئی: این روش شامل استفاده از سری براکتهای شفاف و سیمهای شفاف است که به صورت نامرئی بر روی دندانها قرار داده میشوند. مثالی از این روش براکتهای شفاف Invisalign است. در این روش، براکتهای شفاف سفیدرنگ روی دندانها قرار میگیرند و سیمهای شفافی که به شکل سفت و محکمی سفارشی ساخته شدهاند، بر روی براکتها قرار میگیرند. این روش به دلیل نامرئی بودن و راحتی در استفاده مورد توجه قرار گرفته است.
توجه داشته باشید که هر فرد و مورد درمانی ممکن است نیازها و شرایط خاص خود را داشته باشد. بهتر است با متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا بر اساس شرایط شما، گزینههای مناسبی برای درمان ارتودنسی شما مشخص شود.
بررسی عوارض ممکن در طول درمان ارتودنسی
در طول مدت درمان ارتودنسی، برخی عوارض ممکن است رخ دهد. البته، بسیاری از این عوارض بهطور کلی موقتی هستند و پس از پایان درمان بهبود مییابند. در هر صورت، در مواردی نیاز به مشورت با ارتودنتیست یا دندانپزشک خواهد بود. در زیر تعدادی از عوارض ممکن در طول درمان ارتودنسی آورده شده است:
- درد و تورم: پس از نصب براکتها و تنظیم کمربند یا سیمهای ارتودنسی، ممکن است درد و تورم در دندانها و بافتهای اطراف آنها رخ دهد. این عوارض معمولاً در مدت کوتاهی بهبود مییابند و میتوان با استفاده از آنتیبیوتیکها یا داروهای ضد التهاب تسکین یافت.
- التهاب لثه و خونریزی: برخی افراد ممکن است دچار التهاب لثه و خونریزی شوند. این مشکلات معمولاً به دلیل ناتمامی در بهداشت دهانی یا براکتهای آبکاری شده وجود دارند. استفاده از مسواک و نخ دندانپاککن درست و منظم و استفاده از آبدهی دهانی میتواند به کاهش این عوارض کمک کند.
- ایجاد زخم: برخی افراد ممکن است در طول درمان ارتودنسی زخمهای کوچک در دهانشان داشته باشند. این زخمها معمولاً در بافتهای نرم دهان، لثهها و لبهای دهان رخ میدهند. مصرف مسکنها و آنتیبیوتیکهای موضعی میتواند در تسکین علائم کمک کند.
- ایجاد خراشیدگی: برخی افراد ممکن است بر اثر برخورد بین براکتها و بافتهای دهانی، خراشیدگی و آسیب دیدگی در دهانشان تجربه کنند. در این موارد، بهتر است به محل درد و خونریزی دقت کرده و در صورت لزوم به ارتودنتیست خود مراجعه کنید.
- تغییرات در سختی خوردن و گفتار: در طول درمان ارتودنسی، با تغییر مکان و قرارگیری دندانها، ممکن است سختی خوردن و تلفظ برخی صداها تغییر کند. این مسئلمیتواند در ابتدای درمان دشواریهایی به همراه داشته باشد، اما به مرور زمان و با تطبیق بدن به تغییرات، این مشکلات بهبود مییابند.
- شکستگی براکتها یا سیمها: در برخی موارد، براکتها یا سیمهای ارتودنسی ممکن است شکسته یا متحرک شوند. در صورتی که شکستگی رخ دهد، بهتر است به ارتودنتیست خود اطلاع دهید تا براکت یا سیم معیوب را تعویض کند.
- تغییرات در حساسیت دندانها: ممکن است در طول درمان ارتودنسی، دندانها حساسیت بیشتری به سرما، گرما یا فشار داشته باشند. این حساسیت معمولاً موقتی است و با استفاده از مسواک و طبقهبندی مخصوص دندانهای حساس میتوان آن را کنترل کرد.
- تغییرات در طولانیمدت: درمان ارتودنسی ممکن است نیاز به مدت طولانی داشته باشد و ممکن است نیاز به تنظیمات و تغییراتی در طول درمان داشته باشد. همچنین، پس از پایان درمان، ممکن است نیاز به استفاده از رتینرها (ماندگارها) برای حفظ وضعیت جدید دندانها و فکها باشد.
در هر صورت، مهم است که با ارتودنتیست یا دندانپزشک خود در ارتباط باشید و به او درباره هرگونه عوارض یا مشکلی که در طول درمان تجربه میکنید، اطلاع دهید. آنها میتوانند راهنمایی لازم را ارائه کنند و به شما در مدیریت و رفع مشکلات کمک کنند.
نتیجه گیری
در نهایت، باید توجه داشته باشید که همه مراحل و اقدامات قبل از شروع درمان ارتودنسی به تشخیص و نیازهای شما بستگی دارد پس مهم است که با متخصص ارتودنسی خود درباره همه جزئیات و مراحل صحبت کرده و آگاهی لازم را به دست آورید که بهترین نتیجه را از درمان با ارتودنسی بگیرید. شما میتوانید جهت ارتباط با ما و تعیین وقت مشاوره با ما تماس حاصل فرمایید.

دکتر مهدیه خسروی – متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت